Mahan Kosh Encyclopedia, Gurbani Dictionaries and Punjabi/English Dictionaries.
SGGS Gurmukhi/Hindi to Punjabi-English/Hindi Dictionary |
Mūl(i). 1. ਬਿਲਕੁਲ, ਮੂਲੋ, ਰਤਾ ਵੀ, ਉਨਾ ਹੀ, ਜ਼ਰਾ ਵੀ। 2. ਜੜ੍ਹ (ਸਬਜ਼ੀ ਦੀ)। 3. ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਮੁਕੰਮਲ ਤੌਰ ਤੇ। 4. ਮੁੱਢ ਨਾਲ ਭਾਵ ਪ੍ਰਭੂ ਨਾਲ, ਅਸਲੀਅਤ ਨਾਲ। 1. at all. 2. root. 3. completely. 4. origin, Priman Being. 1. ਉਦਾਹਰਨ: ਐਬ ਤਨਿ ਚਿਕੜੋ ਇਹੁ ਮਨੁ ਮੀਡਕੋ ਕਮਲ ਕੀ ਸਾਰ ਨਹੀ ਮੂਲਿ ਪਾਈ ॥ Raga Sireeraag 1, 27, 2:1 (P: 24). ਉਦਾਹਰਨ: ਸਭਨਾ ਮਨ ਮਾਣਿਕ ਠਾਹਣੁ ਮੂਲਿ ਮਚਾਂਗਵਾ ॥ Salok, Farid, 130:1 (P: 1384). 2. ਉਦਾਹਰਨ: ਕੰਦ ਮੂਲਿ ਮਨੁ ਲਾਵਸਿ ਤਾ ॥ Raga Gaurhee 1, 15, 1:2 (P: 155). 3. ਉਦਾਹਰਨ: ਵਿਸਾਰੇਦੇ ਮਰਿ ਗਏ ਮਰਿ ਭਿ ਨ ਸਕਹਿ ਮੂਲਿ ॥ Raga Gaurhee 5, Vaar 7ਸ, 5, 2:1 (P: 319). 4. ਉਦਾਹਰਨ: ਮੂਲਿ ਲਾਗੇ ਸੇ ਜਨ ਪਰਵਾਣੁ ॥ Raga Aaasaa 3, 44, 1:1 (P: 362). ਉਦਾਹਰਨ: ਦ੍ਰਿਸਟਿ ਧਾਰਿ ਪ੍ਰਭਿ ਰਾਖਿਆ ਮਨੁ ਤਨੁ ਰਤਾ ਮੂਲਿ ॥ Raga Goojree 5, Vaar 6, Salok, 5, 2:1 (P: 519).
|
Mahan Kosh Encyclopedia |
ਕ੍ਰਿ. ਵਿ. ਮੂਲੋਂ. ਬਿਲਕੁਲ. ਕ਼ਤ਼ਈ਼. Absolute. “ਮੰਦਾ ਮੂਲਿ ਨ ਕੀਚਈ.” (ਵਾਰ ਆਸਾ) “ਫਿਰਿ ਲੇਖਾ ਮੂਲਿ ਨ ਲਾਇਆ.” (ਸੋਰ ਮਃ ੫) “ਤਿਚਰੁ ਮੁਲਿ ਨ ਥੁੜੀਦੋ.” (ਸਵਾ ਮਃ ੫) 2. ਮੂਲ (ਮੁੱਢ ਨੂੰ). “ਮੂਲਿ ਲਾਗੇ ਸੇ ਜਨ ਪਰਵਾਣੁ. ××× ਡਾਲੀ ਲਾਗੈ ਨਿਹਫਲ ਜਾਇ.” (ਆਸਾ ਮਃ ੩) ਡਾਲੀ ਤੋਂ ਭਾਵ- ਦੇਵੀ ਦੇਵਤਾ ਅਤੇ ਮਾਯਾ ਦੇ ਪਦਾਰਥ ਹਨ। 3. ਦੇਖੋ- ਮੂਲੀ। 4. ਦੇਖੋ- ਮੂਲ੍ਯ. Footnotes: X
Mahan Kosh data provided by Bhai Baljinder Singh (RaraSahib Wale);
See https://www.ik13.com
|
|