ਪੰਚ ਰਾਗਨੀ ਸੰਗਿ ਉਚਰਹੀ ॥
It is accompanied by the voices of its five Raaginis:
ਉਚਰਹੀ = ਉਚਰਹਿ, ਉਚਾਰਦੇ ਹਨ।
xxx
ਪ੍ਰਥਮ ਭੈਰਵੀ ਬਿਲਾਵਲੀ ॥
First come Bhairavee, and Bilaavalee;
xxx
xxx
ਪੁੰਨਿਆਕੀ ਗਾਵਹਿ ਬੰਗਲੀ ॥
then the songs of Punni-aakee and Bangalee;
ਗਾਵਹਿ = ਗਾਂਦੇ ਹਨ।
xxx
ਪੁਨਿ ਅਸਲੇਖੀ ਕੀ ਭਈ ਬਾਰੀ ॥
and then Asalaykhee.
ਪੁਨਿ = ਫਿਰ। (ਨੋਟ: ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਲਫ਼ਜ਼ 'ਪੁਨਹ' (पुनः) ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਾਣੀ ਵਿਚ ਜਿੱਥੇ ਕਿਤੇ ਭੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਲਫ਼ਜ਼ 'ਪੁਨਹ' ਦਾ ਪੁਰਾਣਾ ਪੰਜਾਬੀ ਰੂਪ ਆਇਆ ਹੈ ਉਹ 'ਫੁਨਿ' ਹੈ, 'ਪੁਨਿ' ਕਿਤੇ ਭੀ ਨਹੀਂ। ਸਾਹਿੱਤਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਇਹ ਇਕ ਅਨੋਖੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਭੀ ਗੁਰ-ਵਿਅਕਤੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਾਣੀ ਵਿਚ ਇਹ ਲਫ਼ਜ਼ ਨਹੀਂ ਵਰਤਿਆ)। ਫਿਰ ਵੇਖੋ ਸਿਰਲੇਖ। ਲਫ਼ਜ਼ 'ਰਾਗ ਮਾਲਾ' ਦੇ ਨਾਲ 'ਮਹਲਾ ੧', 'ਮਹਲਾ ੨', 'ਮਹਲਾ ੩', 'ਮਹਲਾ ੪', 'ਮਹਲਾ ੫' ਆਦਿਕ ਕੋਈ ਭੀ ਲਫ਼ਜ਼ ਨਹੀਂ, ਜਿਥੋਂ ਪਾਠਕ ਇਹ ਨਿਰਨਾ ਕਰ ਸਕੇ ਕਿ ਇਹ ਕਿਸ ਗੁਰ-ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਲਿਖੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਸਾਰੇ ਹੀ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਕਿਤੇ ਭੀ ਕੋਈ ਸ਼ਬਦ ਸ਼ਲੋਕ ਆਦਿਕ ਦਰਜ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਲਿਖਣ ਵਾਲੇ ਗੁਰ-ਵਿਅਕਤੀ ਦਾ ਨਿਰਨਾ ਕਰਨਾ ਸਿੱਖਾਂ ਉਤੇ ਛੱਡਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਥੇ ਇਹ ਅਨੋਖੀ ਗੱਲ ਕਿਉਂ? ਭੈਰਉ ਰਾਗ ਦੀਆਂ ਪੰਜ ਰਾਗਣੀਆਂ = ਭੈਰਵੀ, ਬਿਲਾਵਲੀ, ਪੁੰਨਿਆ, ਬੰਗਲੀ, ਅਸਲੇਖੀ।
xxx
ਏ ਭੈਰਉ ਕੀ ਪਾਚਉ ਨਾਰੀ ॥
These are the five consorts of Bhairao.
xxx
xxx
ਪੰਚਮ ਹਰਖ ਦਿਸਾਖ ਸੁਨਾਵਹਿ ॥
The sounds of Pancham, Harakh and Disaakh;
ਸੁਨਾਵਹਿ = ਸੁਣਾਂਦੇ ਹਨ।
xxx
ਬੰਗਾਲਮ ਮਧੁ ਮਾਧਵ ਗਾਵਹਿ ॥੧॥
the songs of Bangaalam, Madh and Maadhav. ||1||
ਗਾਵਹਿ = ਗਾਂਦੇ ਹਨ।
xxx ॥੧॥
ਲਲਤ ਬਿਲਾਵਲ ਗਾਵਹੀ ਅਪੁਨੀ ਅਪੁਨੀ ਭਾਂਤਿ ॥
Lalat and Bilaaval - each gives out its own melody.
ਗਾਵਹੀ = ਗਾਵਹਿ। ਭਾਂਤਿ = ਢੰਗ, ਕਿਸਮ।
xxx
ਅਸਟ ਪੁਤ੍ਰ ਭੈਰਵ ਕੇ ਗਾਵਹਿ ਗਾਇਨ ਪਾਤ੍ਰ ॥੧॥
when these eight sons of Bhairao are sung by accomplished musicians. ||1||
ਅਸਟ = ਅੱਠ। ਗਾਇਨ ਪਾਤ੍ਰ = ਗਵਈਏ ॥੧॥
xxx ॥੧॥
ਦੁਤੀਆ ਮਾਲਕਉਸਕ ਆਲਾਪਹਿ ॥
In the second family is Maalakausak,
ਆਲਾਪਹਿ = ਅਲਾਪਦੇ ਹਨ।
xxx
ਸੰਗਿ ਰਾਗਨੀ ਪਾਚਉ ਥਾਪਹਿ ॥
who brings his five Raaginis:
ਪਾਚਉ = ਪੰਜ ਹੀ। ਥਾਪਹਿ = ਥਾਪਦੇ ਹਨ।
xxx
ਗੋਂਡਕਰੀ ਅਰੁ ਦੇਵਗੰਧਾਰੀ ॥
Gondakaree and Dayv Gandhaaree,
xxx
xxx
ਗੰਧਾਰੀ ਸੀਹੁਤੀ ਉਚਾਰੀ ॥
the voices of Gandhaaree and Seehutee,
xxx
xxx
ਧਨਾਸਰੀ ਏ ਪਾਚਉ ਗਾਈ ॥
and the fifth song of Dhanaasaree.
ਏ ਪਾਚਉ = ਇਹ ਪੰਜੇ ਹੀ।
xxx
ਮਾਲ ਰਾਗ ਕਉਸਕ ਸੰਗਿ ਲਾਈ ॥
This chain of Maalakausak brings along:
ਮਾਲ ਰਾਗ ਕਉਸਕ = ਰਾਗ ਮਾਲਕਉਸਕ। ਸੰਗਿ = ਨਾਲ। ਲਾਈ = ਲਾਇ, ਲਾ ਕੇ।
xxx
ਮਾਰੂ ਮਸਤਅੰਗ ਮੇਵਾਰਾ ॥
Maaroo, Masta-ang and Mayvaaraa,
xxx
xxx
ਪ੍ਰਬਲਚੰਡ ਕਉਸਕ ਉਭਾਰਾ ॥
Prabal, Chandakausak,
xxx
xxx
ਖਉਖਟ ਅਉ ਭਉਰਾਨਦ ਗਾਏ ॥
Khau, Khat and Bauraanad singing.
ਅਉ = ਅਤੇ।
xxx
ਅਸਟ ਮਾਲਕਉਸਕ ਸੰਗਿ ਲਾਏ ॥੧॥
These are the eight sons of Maalakausak. ||1||
ਅਸਟ = ਅੱਠ (ਪੁੱਤਰ)। ਸੰਗਿ = ਨਾਲ। ਮਾਲਕਉਸਕ ਦੇ ਅੱਠ ਪੁੱਤਰ = ਮਾਰੂ, ਮਸਤ ਅੰਗ, ਮੇਵਾਰਾ, ਪ੍ਰਬਲ ਚੰਡ, ਕਉਸਕ, ਉਭਾਰਾ, ਖਉਖਟ, ਭਉਰਾਨਦ ॥੧॥
xxx ॥੧॥
ਪੁਨਿ ਆਇਅਉ ਹਿੰਡੋਲੁ ਪੰਚ ਨਾਰਿ ਸੰਗਿ ਅਸਟ ਸੁਤ ॥
Then comes Hindol with his five wives and eight sons;
ਪੁਨਿ = ਫਿਰ। ਨਾਰਿ = ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ, ਰਾਗਣੀਆਂ। ਸੁਤ = ਪੁੱਤਰ।
xxx
ਉਠਹਿ ਤਾਨ ਕਲੋਲ ਗਾਇਨ ਤਾਰ ਮਿਲਾਵਹੀ ॥੧॥
it rises in waves when the sweet-voiced chorus sings. ||1||
ਉਠਹਿ = ਉੱਠਦੇ ਹਨ। ਗਾਇਨਿ = ਗਾਂਦੇ ਹਨ। ਮਿਲਾਵਹੀ = ਮਿਲਾਵਹਿ, ਮਿਲਾਂਦੇ ਹਨ ॥੧॥
xxx ॥੧॥
ਤੇਲੰਗੀ ਦੇਵਕਰੀ ਆਈ ॥
There come Taylangee and Darvakaree;
xxx
xxx
ਬਸੰਤੀ ਸੰਦੂਰ ਸੁਹਾਈ ॥
Basantee and Sandoor follow;
ਸੁਹਾਈ = ਸੋਭਨੀਕ।
xxx
ਸਰਸ ਅਹੀਰੀ ਲੈ ਭਾਰਜਾ ॥
then Aheeree, the finest of women.
ਭਾਰਜਾ = ਇਸਤ੍ਰੀ, ਰਾਗਣੀ।
xxx
ਸੰਗਿ ਲਾਈ ਪਾਂਚਉ ਆਰਜਾ ॥
These five wives come together.
ਆਰਜਾ = ਇਸਤ੍ਰੀ, ਰਾਗਣੀ।
xxx
ਸੁਰਮਾਨੰਦ ਭਾਸਕਰ ਆਏ ॥
The sons: Surmaanand and Bhaaskar come,
xxx
xxx
ਚੰਦ੍ਰਬਿੰਬ ਮੰਗਲਨ ਸੁਹਾਏ ॥
Chandrabinb and Mangalan follow.
xxx
xxx
ਸਰਸਬਾਨ ਅਉ ਆਹਿ ਬਿਨੋਦਾ ॥
Sarasbaan and Binodaa then come,
xxx
xxx
ਗਾਵਹਿ ਸਰਸ ਬਸੰਤ ਕਮੋਦਾ ॥
and the thrilling songs of Basant and Kamodaa.
xxx
xxx
ਅਸਟ ਪੁਤ੍ਰ ਮੈ ਕਹੇ ਸਵਾਰੀ ॥
These are the eight sons I have listed.
xxx
xxx
ਪੁਨਿ ਆਈ ਦੀਪਕ ਕੀ ਬਾਰੀ ॥੧॥
Then comes the turn of Deepak. ||1||
xxx ॥੧॥
xxx ॥੧॥
ਕਛੇਲੀ ਪਟਮੰਜਰੀ ਟੋਡੀ ਕਹੀ ਅਲਾਪਿ ॥
Kachhaylee, Patamanjaree and Todee are sung;
ਅਲਾਪਿ = ਅਲਾਪ ਕੇ।
xxx
ਕਾਮੋਦੀ ਅਉ ਗੂਜਰੀ ਸੰਗਿ ਦੀਪਕ ਕੇ ਥਾਪਿ ॥੧॥
Kaamodee and Goojaree accompany Deepak. ||1||
ਅਉ = ਅਤੇ। ਥਾਪਿ = ਥਾਪ ਕੇ ॥੧॥
xxx ॥੧॥
ਕਾਲੰਕਾ ਕੁੰਤਲ ਅਉ ਰਾਮਾ ॥
Kaalankaa, Kuntal and Raamaa,
ਰਾਗ ਦੀਪਕ ਦੇ ਅੱਠ ਪੁੱਤਰ: ਕਾਲੰਕਾ, ਕੁੰਤਲ, ਰਾਮਾ,
xxx
ਕਮਲਕੁਸਮ ਚੰਪਕ ਕੇ ਨਾਮਾ ॥
Kamalakusam and Champak are their names;
ਕਮਲ ਕੁਸਮ, ਚੰਪਕ,
xxx
ਗਉਰਾ ਅਉ ਕਾਨਰਾ ਕਲ੍ਯ੍ਯਾਨਾ ॥
Gauraa, Kaanaraa and Kaylaanaa;
ਗਉਰਾ, ਕਾਨਰਾ, ਕਾਲ੍ਯ੍ਯਾਨਾ
xxx
ਅਸਟ ਪੁਤ੍ਰ ਦੀਪਕ ਕੇ ਜਾਨਾ ॥੧॥
these are the eight sons of Deepak. ||1||
xxx ॥੧॥
xxx ॥੧॥
ਸਭ ਮਿਲਿ ਸਿਰੀਰਾਗ ਵੈ ਗਾਵਹਿ ॥
All join together and sing Siree Raag,
ਮਿਲਿ = ਮਿਲ ਕੇ। ਵੈ = ਉਹ (ਵਿਦਵਾਨ) ਲੋਕ। ਗਾਵਹਿ = ਗਾਂਦੇ ਹਨ।
xxx
ਪਾਂਚਉ ਸੰਗਿ ਬਰੰਗਨ ਲਾਵਹਿ ॥
which is accompanied by its five wives.:
ਬਰੰਗਨ = (वरांगना) ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ, ਰਾਗਣੀਆਂ। ਲਾਵਹਿ = ਲਾਂਦੇ ਹਨ, ਵਰਤਦੇ ਹਨ।
xxx
ਬੈਰਾਰੀ ਕਰਨਾਟੀ ਧਰੀ ॥
Bairaaree and Karnaatee,
xxx
xxx
ਗਵਰੀ ਗਾਵਹਿ ਆਸਾਵਰੀ ॥
the songs of Gawree and Aasaavaree;
xxx
xxx
ਤਿਹ ਪਾਛੈ ਸਿੰਧਵੀ ਅਲਾਪੀ ॥
then follows Sindhavee.
xxx
xxx
ਸਿਰੀਰਾਗ ਸਿਉ ਪਾਂਚਉ ਥਾਪੀ ॥੧॥
These are the five wives of Siree Raag. ||1||
xxx ॥੧॥
xxx ॥੧॥
ਸਾਲੂ ਸਾਰਗ ਸਾਗਰਾ ਅਉਰ ਗੋਂਡ ਗੰਭੀਰ ॥
Saaloo, Saarang, Saagaraa, Gond and Gambheer -
xxx
xxx
ਅਸਟ ਪੁਤ੍ਰ ਸ੍ਰੀਰਾਗ ਕੇ ਗੁੰਡ ਕੁੰਭ ਹਮੀਰ ॥੧॥
the eight sons of Siree Raag include Gund, Kumb and Hameer. ||1||
xxx ॥੧॥
xxx ॥੧॥
ਖਸਟਮ ਮੇਘ ਰਾਗ ਵੈ ਗਾਵਹਿ ॥
In the sixth place, Maygh Raag is sung,
ਖਸਟਮ = ਛੇਵਾਂ। ਵੈ = ਉਹ (ਵਿਦਵਾਨ) ਬੰਦੇ। ਗਾਵਹਿ = ਗਾਂਦੇ ਹਨ।
xxx
ਪਾਂਚਉ ਸੰਗਿ ਬਰੰਗਨ ਲਾਵਹਿ ॥
with its five wives in accompaniment:
ਬਰੰਗਨ = (वरांगना) ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ, ਰਾਗਣੀਆਂ।
xxx
ਸੋਰਠਿ ਗੋਂਡ ਮਲਾਰੀ ਧੁਨੀ ॥
Sorat'h, Gond, and the melody of Malaaree;
xxx
xxx
ਪੁਨਿ ਗਾਵਹਿ ਆਸਾ ਗੁਨ ਗੁਨੀ ॥
then the harmonies of Aasaa are sung.
ਪੁਨਿ = ਫਿਰ।
xxx
ਊਚੈ ਸੁਰਿ ਸੂਹਉ ਪੁਨਿ ਕੀਨੀ ॥
And finally comes the high tone Soohau.
ਊਚੈ ਸੁਰਿ = ਉੱਚੀ ਸੁਰ ਨਾਲ।
xxx
ਮੇਘ ਰਾਗ ਸਿਉ ਪਾਂਚਉ ਚੀਨੀ ॥੧॥
These are the five with Maygh Raag. ||1||
ਸਿਉ = ਸਮੇਤ, ਨਾਲ। ਚੀਨੀ = ਪਛਾਣ ਲਈ ॥੧॥
xxx ॥੧॥
ਬੈਰਾਧਰ ਗਜਧਰ ਕੇਦਾਰਾ ॥
Bairaadhar, Gajadhar, Kaydaaraa,
xxx
xxx
ਜਬਲੀਧਰ ਨਟ ਅਉ ਜਲਧਾਰਾ ॥
Jabaleedhar, Nat and Jaladhaaraa.
ਅਉ = ਅਉਰ, ਅਤੇ।
xxx
ਪੁਨਿ ਗਾਵਹਿ ਸੰਕਰ ਅਉ ਸਿਆਮਾ ॥
Then come the songs of Shankar and Shi-aamaa.
xxx
xxx
ਮੇਘ ਰਾਗ ਪੁਤ੍ਰਨ ਕੇ ਨਾਮਾ ॥੧॥
These are the names of the sons of Maygh Raag. ||1||
xxx ॥੧॥
xxx ॥੧॥
ਖਸਟ ਰਾਗ ਉਨਿ ਗਾਏ ਸੰਗਿ ਰਾਗਨੀ ਤੀਸ ॥
So all together, they sing the six Raagas and the thirty Raaginis,
ਖਸਟ = ਛੇ। ਉਨਿ = ਉਹਨਾਂ ਨੇ।
xxx
ਸਭੈ ਪੁਤ੍ਰ ਰਾਗੰਨ ਕੇ ਅਠਾਰਹ ਦਸ ਬੀਸ ॥੧॥੧॥
and all the forty-eight sons of the Raagas. ||1||1||
ਅਠਾਰਹ ਦਸ ਬੀਸ = 18+10+20 = 48 ॥੧॥੧॥
xxx ॥੧॥੧॥
