ੴ ਸਤਿ ਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਨਿਰਭਉ ਨਿਰਵੈਰੁ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਅਜੂਨੀ ਸੈਭੰ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ॥  

ੴ सति नामु करता पुरखु निरभउ निरवैरु अकाल मूरति अजूनी सैभं गुर प्रसादि ॥  

Ik▫oaʼnkār saṯ nām karṯā purakẖ nirbẖa▫o nirvair akāl mūraṯ ajūnī saibẖaʼn gur parsāḏ.  

One Universal Creator God. The Name Is Truth. Creative Being Personified. No Fear. No Hatred. Image Of The Undying, Beyond Birth, Self-Existent. By Guru's Grace ~  

ਬੇਦ ਸੂਪੁ ਉਪਦੇਸ ਮੈ ਓਂ ਕੇ ਆਦਿ ਮੈ ਏਕ ਅੰਗੁ ਨਹੀਂ ਕਹਾ ਈਹਾਂ ਕਹਾ ਹੈ ਤਿਸ ਕਾ ਏਹਿ ਤਾਤਪਰਯੁ ਹੈ ਸੋ ਸਭ ਕੋ ਪ੍ਰਤੀਤ ਹੋ ਜਾਵੇ ਜੋ ਸਿਧਾਂਤ ਵਸਤੂ ਅਦ੍ਵੈਤ ਹੈ ਚਦ੍ਵੈਤ ਨਹੀਂ ਯਾਂ ਤੇ ਜੀਵ ਈਸ ਏਕ ਰੂਪੁ ਹੈਂ ਭੇਦ ਵਾਦੀਯੋਂ ਕੇ ਮਤ ਵਤ ਦੋ ਨਹੀਂ ਕੇਈ ਕਿ ਏਕ ਅੰਗੁ ਆਦਿ ਮੈ ਕਹਿਨੇ ਕਾ ਏਹਿ ਹੇਤੂ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਜੋ ਏਹਿ ਉਪਦੇਸੁ ਪੁਰਖ ਇਸਤ੍ਰੀ ਮਾਤ੍ਰ ਕੋ ਸਾਂਝਾ ਹੈ ਅਰੁ ਵੇਦ ਮੈ ਤੀਨ ਵਰਣੋਂ ਕੇ ਪੁਰਖੋਂ ਬਿਨਾਂ ਨਿਖਲ ਵਰਣੋਂ ਕੀ ਇਸਤ੍ਰੀਆਂ ਅਰ ਪੁਰਖੋਂ ਕੋ ਓਂ ਕੇ ਮੁਖ ਸੇਂ ਉਚਾਰਨ ਕਰਨ ਕੀ ਆਗ੍ਯਾ ਨਹੀਂ ਯਾਂ ਤੇ ਸਾਂਝਾ ਉਪਦੇਸੁ ਭੀ ਕਰਨਾ ਔਰ ਪੂਰਬ ਵੇਦ ਮੈ ਕਹੀ ਹੂਈ ਅਪਨੀ ਆਗ੍ਯਾ ਭੀ ਸਹੀ ਰਖਨੀ ਏਹ ਵਿਚਾਰ ਕੇ ਪ੍ਰਮੇਸ੍ਵਰ ਨੇ ਓਂ ਕੇ ਆਦਿ ਮੈ ਪੜਦਾ ਰਖ ਦੀਆ ਹੈ ਜੋ ਪੜਦੇ ਸੇਂ ਸਭੀ ਬੋਲੇਂ ਪੜਦੇ ਸੇਂ ਬੋਲਣੇ ਮੈ ਦੋਸ਼ੁ ਨਹੀਂ ਏਹੀ ਬਾਤ ਸਮਝ ਕੇ ਬਾਲਮੀਕ ਕੋ ਰਿਖੀਯੋਂ ਨੇ ਰਾਮ ਮੰਤ੍ਰ ਕਾ ਉਲਟਾ ਮਰਾ ਉਪਦੇਸੁ ਕੀਆ ਥਾ ਪੜਦੇ ਕਾ ਅਰਥੁ ਏਹਿ ਹੈ ਜੋ ਪਹਿਲੇ ਪਾਠ ਸੇ ਔਰ ਰੀਤਿ ਕਾ ਪਾਠੁ ਕਰ ਦੇਣਾ ਅਰਥੁ ਇਸ ਪੱਖ ਮੈ ਭੀ ਏਕ ਕਾ ਵਹੀ ਹੈ ਜੋ ਪੀਛੇ ਕਹਾ ਹੈ। ਓਂ ਕਾ ਅਰਥੁ ਵ੍ਯਾਕਰਣ ਵਾਲੇ ਨਾਮੁ ਲੇਨੇ ਮਾਤ੍ਰ ਸੇਂ ਰੱਖ੍ਯਾ ਕਰਨੇ ਵਾਲਾ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰੁ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਅਵ ਧਾਤੁ ਸੇ ਬਨਾਵਤੇ ਤੈਂ ਅਵ ਕਾ ਅਰਥੁ ਰਖਯਾ ਹੋ ਯਾਂ ਤੇ ਰਖਯਾ ਕਰਨੇ ਵਾਲੇ ਕਾ ਨਾਮ ਓਂ ਕਹੇ ਹੈਂ ਔਰ ਗ੍ਰੰਥੋਂ ਵਾਲੇ (ਅ) (ਉ) (ਮ) ਇਨ ਤੀਨ ਮਾਤ੍ਰਾ ਕੋ ਮੇਲ ਕੇ ਇਸ ਕੋ ਬਨਾਵੇਂ ਹੈਂ (ਅ) (ਉ) ਕਾ ਓ ਮੰਮੇ ਕੀ ਬਿੰਦੀ ਹੋ ਕਰ ਓਂ ਬਨੇ ਹੈ ਅਕਾਰ ਉਕਾਰ ਮਕਾਰ ਇਨ ਤੀਨੋ ਕਾ ਨਾਮੁ ਮਾਤ੍ਰਾ ਹੈ ਮਾਤ੍ਰਾ ਨਾਮੁ (ਅਵੈਵ) ਅੰਗ ਕਾ ਹੈ ਯਾਂ ਤੇ ਓਂ ਸਮੁਦਾਇ ਕੇ ਏਹ ਤੀਨ ਅਵੈਵ ਹੈਂ ਅਕਾਰ ਮਾਤ੍ਰਾ ਕਾ ਅਰਥੁ ਵਿਰਾਟੁ ਈਸ੍ਵਰ ਔਰ ਵਿਸ੍ਵ ਜੀਵ ਹੈ ਸਥੂਲ ਸਰੀਰ ਕੇ ਔਰ ਜਾਗ੍ਰਤ ਅਵਸਥਾ ਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀ ਜੀਵ ਕਾ ਨਾਮੁ ਵਿਸ੍ਵ ਹੈ ਔਰ ਪੰਜ ਸਥੂਲ ਭੂਤੋਂ ਕੇ ਅੰਸ ਮਿਲਾ ਕਰ ਬਨੇ ਚਾਰ ਖਾਣੀ ਕੇ ਸਰੀਰ ਸਥੂਲ ਸਰੀਰ ਕਹੀਏ ਹੈਂ ਜਿਸ ਕਾਲ ਮੈ ਦਸ ਇੰਦ੍ਰੇ ਤਥਾ ਚਾਰ ਅੰਤਹਕਰਣ ਔਰ ਚੌਦਾਂ ਇਨ ਕੇ ਵਿਖ੍ਯ ਔਰ ਚੌਦਾਂ ਇੰਦ੍ਰੀਯੋਂ ਕੇ ਸਹਾਈ ਦੇਵਤਾ ਵਿੱਦ੍ਯਮਾਨ ਹੋਵੇਂ ਤਿਸ ਕਾਲ ਕਾ ਨਾਮੁ ਜਾਗ੍ਰਤ ਅਵਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਜਾਗਣ ਸਮਾ ਹੈ ਇਸ ਜਾਗ੍ਰਤ ਅਵਸਥਾ ਔਰਸਥੂਲ ਸਰੀਰਕੇ ਅਭਿਮਾਨੀ ਕਾ ਨਾਮੁ ਵਿਸ੍ਵ ਜੀਵ ਹੈ ਸੋ ਵਿਸ੍ਵ ਜੀਵ ਬਿਰਾਟ ਸਰੂਪੁ ਹੈ ਕਾਹੇਤੇ ਜੀਵੋਂ ਕੇ ਸਰੀਰੋਂ ਕਾ ਨਾਮੁ ਪਿੰਡੁ ਹੈ ਔਰ ਸਭ ਪਿੰਡੋਂ ਕੇ ਸਮੁਦਾਇ ਕਾ ਨਾਮੁ ਬ੍ਰਹਮਾਂਡੁ ਹੈ ਜੈਸੇ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਜਾਤਿ ਵਾਲੇ ਅਨੇਕ ਬਿਰਛੋਂ ਕੇ ਸਮੁਦਾਇ ਕਾ ਨਾਮੁ ਬਨੁ ਹੋਵੇ ਹੈ ਤੈਸੇ ਚਾਰ ਖਾਣੀ ਕੇ ਪਿੰਡ ਔਰ ਚੌਦਾਂ ਭਵਨੋਂ ਕਾ ਨਾਮੁ ਬ੍ਰਹਮਾਂਡ ਹੈ ਔਰ ਬ੍ਰਹਮਾਂਡ ਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀ ਈਸ੍ਵਰ ਕਾ ਨਾਮੁ ਵਿਰਾਟ ਹੈ ਪਿੰਡ ਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀ ਜੀਵ ਕਾ ਨਾਮੁ ਵਿਸ੍ਵ ਹੈ ਔਰ ਪਿੰਡ ਬ੍ਰਹਮਾਂਡ ਸੇ ਜੁਦਾ ਨਹੀਂ ਯਾਂ ਤੇ ਪਿੰਡ ਕਾ ਸ੍ਵਾਮੀ ਵਿਸ੍ਵ ਬ੍ਰਹਮਾਂਡ ਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀ ਵਿਰਾਟ ਸੇ ਜੁਦਾ ਨਹੀਂ ਦੋਨੋਂ ਏਕ ਰੂਪੁ ਹੈਂ ਇਨ ਕੇ ਏਕ ਰੂਪੁ ਹੋਨੇ ਮੈ ਬੀਜੁ ਏਹ ਹੈ ਜੋ ਪੀਛੇ ਏਕ ਅੰਕ ਕਾ ਅਰਥੁ ਏਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਹਾ ਹੈ ਵਹੀ ਅਪਨੀ ਮਾਯਾ ਸਾਥ ਮਿਲ ਕਰ ਜੀਵ ਈਸ ਦੋ ਰੂਪ ਧਾਰ ਲੇਤਾ ਹੈ ਜੈਸੇ ਏਕ ਹੀ ਅਕਾਸੁ ਘਟ ਮਠ ਮੈ ਮਿਲ ਕੇ ਦੋ ਰੂਪ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ ਸੋ ਦੋ ਰੂਪ ਭੀ ਤਬ ਪ੍ਰਯੰਤ ਰਹਿਤੇ ਹੈਂ ਜਬ ਪ੍ਰਯੰਤ ਦੋ ਰੂਪ ਕਰਨੇ ਵਾਲੀਆਂ ਵਸਤੂ ਭਿੰਨ ਭਿੰਨ ਦੇਸੋਂ ਮੇਂ ਰਹਿਤੀ ਹੈਂ ਔਰ ਜਬ ਏਕ ਦੇਸ ਮੈ ਹੋਵੇਂ ਤਬ ਵਹੁ ਏਕ ਰੂਪੁ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ ਜੈਸੇ ਜਬ ਘਟ ਕੋ ਮਠ ਮੈ ਰੱਖ ਦੇਵੇਂ ਤਬ ਦੋ ਰੂਪ ਕਰਨੇ ਵਾਲੇ ਘਟ ਮਠ ਕੋ ਏਕ ਅਸਥਾਨ ਮੈ ਹੋਨੇ ਸੇ ਅਕਾਸੁ ਏਕ ਰੂਪੁ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ ਤੈਸੇ ਪਿੰਡ ਬ੍ਰਹਮਾਂਡ ਕੋ ਏਕ ਰੂਪੁ ਹੋ ਕਰ ਏਕ ਦੇਸ ਮੈ ਹੋਨੇ ਸੇਂ ਤਿਨ ਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀ ਵਿਸ੍ਵ ਔਰ ਵਿਰਾਟ ਭੀ ਏਕ ਰੂਪੁ ਹੋ ਜਾਤੇ ਹੈਂ ਇਸ ਰੀਤਿ ਸੇ ਅਸਥੂਲ ਸਰੀਰ ਔਰ ਜਾਗ੍ਰਤ ਅਵਸਥਾ ਕਾ ਸ੍ਵਾਮੀ ਵਿਸ੍ਵ ਜੀਵਨ ਵਿਰਾਟ ਸਰੂਪੁ ਹੈ ਐਸੇ ਓਂ ਕੀ ਪਹਿਲੀ ਮਾਤ੍ਰਾ ਕਾ ਅਰਥੁ ਗ੍ਯਾਨ ਕੀ ਇੱਛਾ ਵਾਲਾ ਪੁਰਖੁ ਚਿਤਵੇ ਅਕਾਰ ਸੇ ਆਗੇ ਦੂਸਰੀ ਮਾਤ੍ਰਾ ਉਕਾਰੁ ਹੈ ਤਿਸ ਕਾ ਅਰਥੁ ਹਿਰਨ ਗਰਭੁ ਈਸ੍ਵਰੁ ਔਰ ਤੈ ਜਸ ਜੀਵ ਹੈ ਸੂਖਮ ਸਰੀਰ ਔਰ ਸ੍ਵਪਨ ਅਵਸਥਾ ਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀ ਜੀਵ ਕਾ ਨਾਮੁ ਤੈਜਸ ਹੈ ਪਾਂਚ ਗ੍ਯਾਨ ਇੰਦ੍ਰੇ ਪਾਂਚ ਕਰਮ ਇੰਦ੍ਰੇ ਪਾਂਚ ਪ੍ਰਾਣ ਮਨ ਔਰ ਬੁਧਿ ਰੂਪੁ ਦੋ ਅੰਤਹਕਰਣ ਸੂਖਮ ਭੂਤੋਂ ਕੇ ਕਾਰਜ ਰੂਪੁ ਇਨ ਸਤਾਰਾਂ ਤੱਤਾਂ ਕਾ ਨਾਮੁ ਸੂਖਮੁ ਸਰੀਰੁ ਹੈ ਔਰ ਜਾਗ੍ਰਤ ਕਾਲ ਮੈ ਅਨੁਭਵ ਕੀਏ ਪਦਾਰਥੋਂ ਕੀ ਵਾਸਨਾ ਸੇ ਅੰਤਹਕਰਣ ਨੇ ਹੀ ਸੰਪੂਰਣ ਇੰਦ੍ਰੇ ਔਰ ਤਿਨ ਕੇ ਵਿਖੇ ਰੂਪੁ ਹੋ ਕਰ ਭਾਨ ਹੋਨਾ ਸ੍ਵਪਨ ਅਵਸਥਾ ਕਹੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸਕਾ ਨਾਮੁ ਪ੍ਰਸਿਧ ਸ੍ਵਪਨ ਸਮਾ ਹੈ ਇਸ ਸ੍ਵਪਨ ਅਵਸਥਾ ਔਰ ਸੂਖਮ ਸਰੀਰ ਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀ ਕਾ ਨਾਮੁ ਤੈਜਸ ਜੀਵ ਹੈ ਔਰ ਤੈਜਸ ਜੀਵਨ ਕੇ ਸੂਖਮ ਸਰੀਰੋਂ ਕਾ ਸਮੁਦਾਇ ਹੀ ਬਨ ਵਤ ਹਿਰਣ ਗਰਭ ਰੂਪ ਈਸ੍ਵਰ ਕਾ ਸਰੀਰੁ ਹੈ ਕਾਹੇਤੇ ਸਰੀਰੋਂ ਕੇ ਏਕ ਰੂਪੁ ਹੋ ਕਰ ਏਕ ਦੇਸ ਮੈ ਹੋਨੇ ਸੇ ਤਿਨ ਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀ ਭੀ ਏਕ ਰੂਪ ਹੈਂ ਯਾਂ ਤੇ ਤੈਜਸ ਜੀਵ ਹਿਰਣ ਗਰਭ ਸ੍ਵਰੂਪ ਹੈ ਐਸੇ ਓਂ ਕੀ ਦੂਸਰੀ ਮਾਤ੍ਰਾ ਕੇ ਅਰਥ ਕੋ ਗ੍ਯਾਨ ਕੀ ਇੱਛਾ ਵਾਲਾ ਪੁਰਖੁ ਚਿਤਵੇ ਔਰ ਉਕਾਰ ਸੇ ਆਗੇ ਤੀਸਰੀ ਮਾਤ੍ਰਾ ਮਕਾਰੁ ਹੈ ਤਿਸ ਕਾ ਅਰਥੁ ਮਾਯਾ ਪਤਿ ਈਸ੍ਵਰ ਔਰ ਪ੍ਰਾਗ੍ਯ ਜੀਵ ਹੈ ਕਾਰਣ ਸਰੀਰ ਔਰ ਸੁਖੁਪਤੀ ਅਵਸਥਾ ਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀ ਜੀਵ ਕਾ ਨਾਮੁ ਪ੍ਰਾਗ੍ਯ ਹੈ ਔਰ ਮਾਯਾ ਕੀ ਮਲਿਨ ਅੰਸ ਜੋ ਅਵਿਦ੍ਯਾ ਹੈ ਤਿਸ ਕਾ ਨਾਮੁ ਕਾਰਣੁ ਸਰੀਰੁ ਹੈ ਜੈਸੇ ਬੀਜ ਮੈ ਬਿਰਛੁ ਲੀਨ ਹੋਤਾ ਹੈ ਤੈਸੇ ਜਾਗ੍ਰਤ ਸੁਪਨ ਕੇ ਸਪੂਰਨ ਗ੍ਯਾਨੋ ਕੇ ਸਹਿਤ ਅੰਤਹਕਰਣ ਕਾ ਅਵਿੱਦ੍ਯਾ ਮੈ ਲੀਨ ਹੋਨਾ ਸੁਖੁਪਤੀ ਅਵਸਥਾ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਸੌਣਾ ਹੈ ਇਸ ਸੁਖੁਪਤੀ ਅਵਸਥਾ ਔਰੁ ਕਾਰਣ ਸਰੀਰ ਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀ ਕਾ ਨਾਮੁ ਪ੍ਰਾਗ੍ਯਜੀਵ ਹੈ ਔਰ ਪ੍ਰਾਗ੍ਯ ਜੀਵੋਂ ਕੇ ਕਾਰਣ ਸਰੀਰ ਅਵਿੱਦ੍ਯਾ ਕਾ ਅੰਸ ਰੂਪੁ ਹੈਂ ਔਰ ਸੋ ਅਵਿੱਦ੍ਯਾ ਮਾਯਾ ਰੂਪੁ ਹੈ ਵਹੁ ਮਾਯਾ ਈਸ੍ਵਰ ਕਾ ਸਰੀਰੁ ਹੈ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਮਾਯਾ ਅਵਿੱਦ੍ਯਾ ਰੂਪੁ ਕਾਰਣ ਸਰੀਰੋਂ ਕੋ ਏਕ ਰੂਪੁ ਹੋ ਕਰ ਏਕ ਦੇਸ ਮੈ ਹੋਨੇ ਸੇ ਤਿਨ ਕੇ ਸ੍ਵਾਮੀ ਭੀ ਏਕ ਰੂਪੁ ਹੈਂ ਯਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਾਗ੍ਯ ਜੀਵ ਮਾਯਾ ਪਤੀ ਈਸ੍ਵਰ ਕਾ ਰੂਪ ਹੈ ਏਕ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਮੈ ਵਿਸ੍ਵਾਦਿਕ ਤੀਨ ਨਾਮ ਔਰ ਵਿਰਾਟਾਦਿਕ ਤੀਨ ਨਾਮ ਏਕ ਅਗ੍ਯਾਨ ਸੇ ਬਨੇ ਹੈਂ ਔਰ ਜੁਦੇ ਭਾਸਤੇ ਹੈਂ ਵਾਸਤਵ ਤੇ ਏਕ ਰੂਪੁ ਹੈਂ ਔਰ ਵਾਚ੍ਯ ਵਾਚਕ ਕਾ ਭੇਦੁ ਨਹੀਂ ਯਾਂ ਤੇ ਏਹੁ ਸਭੀ ਓਂ ਰੂਪੁ ਹੈਂ ਵਿਸ੍ਵ ਅਕਾਰ ਰੂਪੁ ਹੈ ਤੈਜਸ ਉਕਾਰ ਰੂਪੁ ਹੈ ਪ੍ਰਾਗਯ ਮਕਾਰ ਰੂਪੁ ਹੈ ਪਰੰਤੂ ਸਮਾਧਿ ਸੇ ਪੂਰਬ ਐਸਾ ਚਿੰਤਨ ਕਰੇ ਤਾਂਸੇ ਪੀਛੇ ਅਕਾਰ ਰੂਪੁ ਵਿਸ੍ਵਕਾ ਉਕਾਰ ਮੈ ਔਰ ਤੈਜਸਰੂਪੁ ਉਕਾਰ ਕਾ ਮਕਾਰ ਮੈ ਪ੍ਰਾਗ੍ਯ ਰੂਪੁ ਮਕਾਰ ਕਾ ਤੁਰੀਯ ਚੇਤਨ ਮੈ ਲਯ ਕਰਕੇ ਐਸੇ ਚਿੰਤਨ ਕਰੇ ਜੋ ਮੈ ਸੁਧ ਬੋਧ ਰੂਪੁ ਪਰ ਨਿੱਤ ਮੁਕਤ ਚੇਤਨ ਹੋਂ ਮੇਰੇ ਮੈ ਕੋਈ ਵਿਕਾਰ ਨਹੀਂ ਏਹ ਸੁਧ ਬੋਧ ਰੂਪ ਪਰਮਾਤਮਾ ਗ੍ਰੰਥੋਂ ਮੈ ਇਸ ਓਂਕਾਰ ਕੀ ਅਰਧ ਮਾਤਰਾ ਲਿਖੀ ਹੈ ਅਰਥ ਮਾਤ੍ਰਾ ਲਿਖਣੇ ਕਾ ਭਾਵ ਯੇਹਿ ਹੈ ਪੂਰਬ ਕਹੇ ਅਕਾਰਾਦਿਕਓ ਸਮੁਦਾਯ ਕੇ ਪੂਰੇ ਤੀਨ ਅਵੈਵ ਹੈਂ ਉਨ ਅਵੈਵੋਂ ਕੇ ਜਬ ਅਵਸਥਾ ਔਰ ਸਰੀਰ ਭਾਗ ਦੂਰ ਕੀਏ ਜਾਤੇ ਹੈਂ ਤਬ ਉਨ ਕਾ ਆਧਾ ਭਾਗ ਪਰਮਾਤਮਾ ਸੇਖ ਰਹਿਤਾ ਹੈ ਆਧਾ ਭਾਗੁ ਅਵਸਥਾ ਔਰ ਸਰੀਰ ਦੂਰ ਹੋ ਜਾਤਾ ਹੈ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਆਧਾ ਅਟੈਵ ਚੇਤਨ ਸੇਖ ਰਹਾ ਹੂਆ ਅਰਧ ਮਾਤ੍ਰਾ ਕਹਿਆ ਜਾਤਾ ਹੈ ਇਸੀ ਕੋ ਤੁਰੀਆ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਵੇਦਾਂਤੀ ਮਹਾਂ ਵਾਕ੍ਯਨ ਮੈ ਭੀ ਆਧਾ ਭਾਗ ਛੋਡਕੇ ਆਧਾ ਲੇਤੇ ਹੈਂ ਯਾਂ ਤੇ ਊਹਾਂ ਭੀ ਓਂ ਕੇ ਸਮਾਨ ਅਰਧ ਮਾਤ੍ਰਾ ਕਾ ਹੀ ਗ੍ਰਹਣ ਹੋਤਾ ਹੈ ਅਰਧ ਮਾਤ੍ਰਾ ਭੀ ਇਸ ਕਾ ਨਾਮੁ ਕਹਿਣ ਮਾਤ੍ਰ ਹੈ ਵਾਸਤਵ ਤੇ ਯੇਹ ਅਮਾਤ੍ਰ ਰੂਪੁ ਹੈ। ਏਤਾ ਅਰਥ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਕੋ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਨੇ ਏਕੜੇ ਅੰਗ ਸਹਿਤ ਓਂਕਾਰ ਸੇ ਕਹਿਆ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਜੀ ਨੇ ਸਭ ਸਿੱਖਨ ਕੋ ਉਪਦੇਸ ਕੀਆ ਇਸ ਵਾਰਤਾ ਮੈ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਜੀ ਕਾ ਬਚਨ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ (ਏਕੰਕਾਰ ਏਕਾਂਗ ਲਿਖ ਉੜਾ ਓਂਕਾਰੁ ਦਿਖਾਇਆ) ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਜੋ ਏਕੜੇ ਕਾ ਅਰਥੁ ਅਦੁਤੀ ਨਿਰਗੁਣ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ ਵਹੀ ਅਪਨੀ ਮਾਯਾ ਸ਼ਕਤੀ ਸਾਥ ਮਿਲ ਕਰ ਅਕਾਰ ਉਕਾਰ ਮਕਾਰ ਤੀਨ ਰੂਪ ਹੂਆ ਹੂਆ ਓਂ ਕਾ ਵਾਚ੍ਯ ਅਰਥੁ ਹੈ ਔਰੁ ਮਾਤ੍ਰਾ ਭਾਗ ਤ੍ਯਾਗ ਕੇ ਸੁੱਧ ਸ੍ਵਰੂਪੁ ਅਰਧ ਮਾਤ੍ਰਾ ਲਖ੍ਯ ਅਰਥੁ ਹੈ ਐਸੇ ਸੰਖੇਪਤੇ ਏਕ ਅੰਗ ਸਹਿਤ ਓਂ ਕਾ ਅਰਥੁ ਕਹ੍ਯਾ ਹੈ ਅਬ ਆਗੇ ਸਰੂਪ ਲਿੱਖ੍ਯਣ ਔਰ ਤਟਸਥ ਲਖਣ੍ਯੋਂ ਸੇ ਵਿਸਤਾਰ ਸਹਿਤ ਪੂਰਤ ਕਹੇ ਹੂਏ ਅਰਥ ਕਾ ਨਿਰੂਪਣੁ ਕਰਨੇ ਹੇਤ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਗੁਰੁ ਨਾਨਕ ਜੀ ਕੋ ਪੁਨਾ (ਸਤਿਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ) ਇਤ੍ਯਾਦਿਕ ਪਾਠ ਸੇ ਉਪਦੇਸੁ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਸਤਿ ਸੇ ਲੇ ਕਰ ਗੁਰੁ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਪ੍ਰਯੰਤ ਪਾਠ ਮੈ ਜੇਤੇ ਨਾਮ ਹੈਂ ਸੋ ਸਭੀ ਏਕ ਅੰਕ ਕੇ ਅਰਥ ਰੂਪੁਏਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕੇ ਵਿਸੇਖਣ ਹੈਂ ਏਕੜੇ ਕਾ ਅਰਥੁ ਸਭ ਕਾ ਵਿਸੇਖ ਹੈ ਜੁਦਾ ਕਰਨੇ ਵਾਲੀ ਵਸਤੁਕੋ ਵਿਸੇਖਣੁ ਕਹੇ ਹੈਂ ਜੁਦਾ ਹੋਨੇ ਵਾਲੀ ਵਸਤੁ ਕਾ ਨਾਮੁ ਵਿਸੇਖ ਹੈ ਵਿਸੇਖਣ ਕਾ ਦੂਜਾ ਨਾਮ ਲੱਖਣ੍ਯੁ ਹੈ ਸੋ ਲੱਖਣ੍ਯੁ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਾ ਹੋਤਾ ਹੈ ਏਕ ਸਰੂਪ ਲਖਣ੍ਯੁ ਹੈ ਦੂਜਾ ਤਟਸਤ ਲਖਣ੍ਯੁ ਹੈ ਔਰ ਜਿਸ ਵਸਤੂ ਕੋ ਜਨਾਵਨਾ ਹੈ ਉਸ ਕਾ ਸਰੂਪੁ ਹੋ ਕਰ ਜੋ ਤਾਂ ਕੋ ਸਭ ਸੇ ਜੁਦਾ ਕਰ ਜਨਾ ਦੇਵੇ ਉਸ ਕਾ ਨਾਮੁ ਸ੍ਵਰੂਪ ਲਖਣ੍ਯੁ ਹੈ ਔਰ ਜੋ ਵਸਤੁ ਕਨਾਰੇ ਮੈ ਇਸਥਿਤ ਹੋ ਕਰ ਜਨਾਵਨੇ ਯੋਗ੍ਯ ਵਸਤੁ ਕੋ ਸਭ ਸੇ ਜੁਦਾ ਕਰ ਜਨਾ ਦੇਵੇ ਉਸ ਕਾ ਨਾਮੁ ਤਟਸਤ ਲਖਣ੍ਯੁ ਹੈ ਈਹਾਂ ਸਤਿਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਏਤੇ ਪਾਠ ਮੈ ਸਤਿਨਾਮੁ ਸਰੂਪ ਲਖ੍ਯਣੁ ਹੈ। ਪਰੰਤੂ ਵੇਦ ਮੈ ਸਤ ਪਦੁ ਚਿਤ ਔਰੁ ਆਨੰਦ ਕੇ ਬਹੁਤ ਕਰ ਸਾਥ ਸੁਨਾ ਜਾਤਾ ਹੈ ਯਾਂ ਤੇ ਈਹਾਂ ਭੀ ਤਿਨ ਸਤ ਚਿਤ ਆਨੰਦ ਪਦੋਂ ਕਾ ਲਖਾਇਕੁ ਹੈ ਸਤਿਨਾਮੁ ਪਾਠ ਕਾ ਅਰਥੁ ਐਸੇ ਹੈ ਸਤ ਚਿਤ ਆਨੰਦ ਨਾਮੁ ਕਹੀਏ ਸਰੂਪ ਕੇ ਬੋਧਕ ਪਦ ਹੈਂ ਜਿਸ ਏਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕੇ ਤਿਸ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕਾ ਨਾਮੁ ਈਹਾਂ ਸਤਿਨਾਮੁ ਹੈ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਯੇਹਿ ਏਕੜੇ ਕਾ ਵਿਸੇਖਣ ਹੈ ਕਰਤਾ ਏਤਾ ਤਟਸਥ ਲੱਖ੍ਯਣੁ ਹੈ ਕਰਤਾ ਪਦੁ ਨਿਮਿੱਤ ਕਾਰਣ ਕਾ ਵਾਚਕੁ ਹੈ ਪਰੰਤੂ ਲਖ੍ਯਣਾਂ ਕਰਕੇ ਉਪਾਦਾਨ ਕਾ ਭੀ ਬੋਧਕੁ ਹੈ ਔਰ ਕਰਤਾਪਨਾ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਮੈ ਸਰਬ ਕਾਰਜੋਂ ਕੇ ਉਪਾਦਾਨਗੋਚਰ ਮਾਯਾ ਕੀ ਬ੍ਰਿਤੀ ਰੂਪੁ ਕਹਾ ਹੈ ਔਰ ਉਪਾਦਾਨੁਪਨਾ ਅਪਨੇ ਕਾਰਜੋਂ ਸਾਥ ਅਪਨੀ ਅਭੇਦਤਾ ਰੂਪੁ ਹੈ ਮਕੜੀ ਵਤ ਅਥਵਾ ਪੁਰਖੁ ਪਦੁਹੀ ਉਪਾਦਾਨ ਕਾ ਬੋਧਕ ਹੈ ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਸਰਬ ਕਾਰਯੋਂ ਮੈਂ ਬਿਆਪਕ ਹੋਣੇ ਤੇ ਪੁਰਖੁ ਹੈ। ਸਤਿਨਾਮਾਦਿ ਵਾਕ ਕਾ ਏਹ ਅਰਥੁ ਹੈ ਜਿਸ ਪੁਰਖ ਕੇ ਸਤ ਆਦਿਕ ਨਾਮ ਸਰੂਪ ਕੇ ਬੋਧਕ ਹੈਂ ਵਹੀ ਪ੍ਰਮੇਸ੍ਵਰੁਜਗਤ ਕੇ ਜਨਮਾਦਿਕੋਂ ਕਾ ਕਰਤਾ ਨਾਮੁ ਨਮਿਤ ਕਾਰਣੁ ਹੈ ਔਰ ਪੁਰਖ ਕਹੀਏ ਉਪਾਦਾਨ ਹੈ ਔਰ ਉਪਾਦਾਨ ਕਾਰਣ ਕੇ ਸਾਥ ਕਾਰਯੁ ਅਭਿੰਨ ਹੋਤਾ ਹੈ ਯਾਂ ਤੇ ਨਿਖਲ ਪ੍ਰਪੰਚ ਉਸ ਸਾਥ ਅਭਿੰਨ ਹੈ ਇਸੀ ਬਾਤਕੇ ਸੂਚਕ ਗੁਰੁ ਬਚਨ ਹੈਂ (ਇਹ ਜਗਤੁ ਹਰਿ ਕਾ ਰੂਪੁ ਹੈ ਹਰਿ ਰੂਪੁ ਨਦਰੀ ਆਇਆ) (ਬਨ ਤਿਨ ਪਰਬਤ ਹੈ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ) ਜੇਕਰ ਜਗਤ ਕਾ ਉਪਾਦਾਨੁ ਕਾਰਣੁ ਪਰਮਾਤਮਾ ਨ ਹੋਵੇ ਤਬ ਜਗਤ ਕੋ ਹਰਿ ਕਾ ਰੂਪੁ ਕਹਿਣਾ ਔਰ ਬਣ ਤ੍ਰਿਣ ਪਰਬਤੋਂ ਕੋ ਪਾਰਬ੍ਰਹਮੁ ਕਹਿਣਾ ਨਹੀਂ ਬਣੇਗਾ ਔਰ ਕਹਿਆ ਹੈ ਯਾਂ ਤੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨਿਮਿਤ ਵਤ ਸਾਰੇ ਜਗਤ ਕਾ ਉਪਾਦਾਨੁ ਭੀ ਸੂਚਨ ਕੀਆ ਹੈ ਤਾਂ ਤੇ ਸਤਿਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਈਹਾਂ ਸਤਨਾਮੁ ਇਤਨੇ ਪਾਠ ਸੇ ਬ੍ਰਹਮ ਕਾ ਸਰੂਪ ਲੱਖਣੁ ਕਹਾ ਹੈ ਔਰੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਇਤਨੇ ਪਾਠ ਸੇ ਤਟਸਥ ਲਖਣੁ ਕਹਾ ਹੈ ਸਤਿਨਾਮ ਪਾਠ ਮੈਂ ਭਾਖਾ ਕੇ ਅਨੁਸਾਰ ਤਤੇ ਮੈਂ ਸਿਆਰੀ ਲਿਖੀ ਹੈ ਔਰ ਗਤ ਬਿਧ ਅਗਨ ਆਦਿਕ ਅਨੇਕ ਪਦਭਾਖਾ ਕੇ ਅਨੁਸਾਰ ਸਿਆਰੀ ਛੋਡ ਮੁਕਤੇ ਲਿਖੇ ਹੈਂ। ਅਰਥ ਕਾਲ ਮੈ ਸਿਆਰੀਪਨਾ ਔਰ ਮੁਕਤਾਪਨਾ ਛੋਡ ਕੇ ਹੀ ਜੈਸਾ ਸੰਭਵ ਹੋਵੇ ਤੈਸਾ ਅਰਥੁ ਕੀਆ ਜਾਤਾ ਹੈ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਤ ਸਿਆਰੀ ਔਰ ਮੁਕਤਾ ਯਾਦ ਕਰਕੇ ਅਰਥੁ ਨਹੀਂ ਕਰਤੇ। ਜੈਸੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਮੈ ਹਰਿ ਪਦੁ ਹੋਵੇ ਤੋ ਬਿਸ਼ਨੂ ਅਰਥੁ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਹਰ ਪਦ ਹੋਵੈ ਤਬ ਸਿਵ ਅਰਥ ਹੋਤਾ ਹੈ। ਇਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਯਦਿ ਅਨਿਲ ਪਦੁ ਹੋਵੇ ਤੌ ਪਵਨ ਅਰਥੁ ਕੀਆ ਜਾਤਾ ਹੈ ਔਰ ਅਨਲ ਪਦੁ ਹੋਵੇ ਤਬ ਅਗਨਿ ਅਰਥੁ ਕੀਆ ਜਾਤਾ ਹੈ ਤੈਸੇ ਭਾਖਾ ਮੈ ਨਹੀਂ ਸਮਝਾ ਜਾਤਾ। ਕਿੰਤੂ ਅਰਥ ਕੀ ਸੰਗਤੀ ਸੇ ਸਬਦ ਜਾਨ ਲੇਤੇ ਹੈਂ ਪ੍ਰਕਰਣ ਮੈ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਤਟਸਥ ਲਖ੍ਯਣ ਬੋਧਕ ਪਦੋਂ ਕਾ ਸੱਚਿਦਾਨੰਦ ਸੁੱਧ ਨਿਰਾਕਾਰ ਕੇ ਬੋਧਨ ਮੇ ਹੀ ਤਾਤਪਰਯੁ ਹੈ ਉਤਪਤੀ ਇਸਥਿਤੀ ਪ੍ਰਲਯ ਕੇ ਕਹਣੇ ਮੈ ਤਾਤਪਰਯੁ ਨਹੀਂ ਕਾਹੇਤੇ ਨਿਸਾਨੀਯੋਂ ਕਾ ਕੇਵਲ ਜਿਸ ਕੇ ਜਨਾਵਨੇ ਹੇਤੁ ਕਹੀ ਜਾਤੀ ਹੈਂ ਉਸ ਕੇ ਜਨਾਵਨੇ ਮੈ ਤਾਤਪਰਯੁ ਹੋਤਾ ਹੈ ਅਪਨੇ ਜਨਾਵਨ ਮੈ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਯਾਂ ਤੇ ਉਤਪਤੀ ਆਦਿਕ ਬੋਧਕ ਪਦੋਂ ਕਾ ਭੀ ਏਕ ਬੋਧਨ ਮੈ ਤਾਤਪਰਯੁ ਹੈ ਔਰ ਵਾਸਤਵ ਤੇ ਸਰਬ ਵਾਕਨ ਕਾ ਏਕ ਕੇ ਬੋਧਨ ਮੈ ਤਾਤਪਰਯੁ ਹੈ ਸੋਈ ਦਿਖਾਵਤੇ ਹੈਂ ਜੋ ਨੇਤਿ ਨੇਤਿ ਰੂਪ ਨਿਖੇਧਕ ਬਚਨੋਂ ਨੇ ਪ੍ਰਪੰਚੁ ਨਿਖੇਧਨਾ ਹੈ ਤਿਸ ਕੋ ਉਤਪਤੀ ਬੋਧਨ ਬਚਨ ਪਰਮਾਤਮਾ ਮੈ ਸਿਧ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਜੋ ਅਵਾਂਤਰ ਬਚਨੋਂ ਨੇ ਸੁੱਧੁ ਸਰੂਪੁ ਕਹਿਨਾ ਹੈ ਤਿਸ ਕੋ ਪ੍ਰਪੰਚ ਕਾ ਨਿਖੇਧੁ ਕਰਤੇ ਹੂਏ ਨਿਖੇਧਕ ਬਚਨ ਸਿਧ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਜੋ ਮਹਾਂਵਾਕਨ ਨੇ ਅਭੇਦ ਕਹਿ ਕਰ ਏਕ ਸਿਧ ਕਰਨਾ ਹੈ ਤਿਸੀ ਕੀ ਸਿਧੀ ਹੇਤ ਜੀਵ ਈਸ ਕੇ ਸਰੂਪ ਕੋ ਅਵਾਂਤਰ ਬਚਨ ਸਚਿਦਾਨੰਦ ਸਿਧ ਕਰਤ ਹੈ ਯਾਂ ਤੇ ਉਤਪਤੀ ਬੋਧਕ ਬਚਨ ਨਿਖੇਦ ਬਚਨੋਂ ਮੈ ਨਿਖੇਧਨੇ ਯੋਗ੍ਯ ਪ੍ਰਪੰਚ ਕੋ ਜਨਾਵਤੇ ਹੂਏ ਸੁਧ ਸਰੂਪ ਕੋ ਸਿਧ ਕਰਨੇ ਸੇ ਅਵਾਂਤਰ ਬਚਨੋਂ ਕੇ ਸਹਾਈ ਹੈਂ ਔਰ ਅਵਾਂਤਰ ਵਾਕ੍ਯ ਮਹਾਵਾਕ੍ਯਨ ਮੈ ਕਹਿਨੀ ਏਕਤਾ ਕੇ ਯੋਗ੍ਯ ਜੀਵ ਈਸ ਕੇ ਸਚਦਾਨੰਦ ਸਰੂਪ ਕੋ ਸਿਧ ਕਰਨੇ ਸੇ ਮਹਾਵਾਕ੍ਯਨ ਕੇ ਸਹਾਈ ਹੈਂ ਇਸਿ ਰੀਤਿ ਸੇ ਸੰਪੂਰਨ ਬਚਨੋਂ ਕਾ ਏਕ ਮੈਂ ਤਾਤਪਰਯੁ ਹੈ ਇਸੀ ਵਾਰਤਾ ਕੋ ਇਸੁ ਅਵਾਂਤਰ ਬਚਨ ਰੂਪ ਸਤਿਨਾਮੁ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਏਤੇ ਪਾਠ ਸੇ ਬਤਾਇ ਕੇ ਔਰ ਪਦੋਂ ਸੇ ਭੀ ਪੁਨਾ ਕਹੇ ਹੂਏ ਅਰਥ ਕਾ ਹੀ ਸ੍ਰੀ ਪ੍ਰਮੇਸ੍ਵਰ ਜੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਪ੍ਰਤਿ ਨਿਰਨੇ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਨਿਰਭਉ ਇਤਿ ਨਿਰਭਉ ਪਦੁ ਨਿਰਭਵ ਅਰ ਨਿਰਭਯ ਦੋ ਸੇ ਬਨਾ ਹੈ ਯਾਂ ਤੇ ਪਹਿਲੇ ਪਾਠ ਮੈ ਨਿਰ ਕਹੀਏ ਦੂਰ ਹੂਆ ਹੈ ਭਵ ਕਹੀਏ ਸਥੂਲੁ ਸੂਖਮੁ ਰੂਪੁ ਕਾਰਜੁ ਸੰਸਾਰੁ ਔਰ ਤਿਸ ਕਾ ਕਾਰਣੁ ਮਾਯਾ ਜਿਸਸੇ ਐਸਾ ਸੁਧ ਰੂਪ ਪੁਰਖੁ ਹੈ ਜਿਸਕੋ ਤੁਰੀਆ ਪਦੁ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਦੂਸਰੇ ਨਿਰਭ੍ਯ ਪਾਠ ਮੈ ਨਿਰ ਕਹੀਏ ਦੂਰ ਹੂਆ ਹੈ ਅਜ ਅਬਿਨਾਸੀ ਹੋਣੇ ਤੇ ਜਨਮ ਮਰਣਾਦਿ ਭਯ ਜਿਸ ਸੇ ਐਸਾ ਵਹੁ ਪਰਪੁਰਖੁ ਹੈ ਵਾ ਏਕ ਹੋਨੇ ਸੇ ਦੂਸਰੇਕੇ ਭਯ ਤੇ ਰਹਿਤ ਹੈ ਇਸੀ ਤੇ (ਨਿਰਵੈਰੁ) ਅਦੁਤੀ ਸਰੂਪੁ ਹੋਣੇ ਸੇ ਦੂਸਰੇ ਸਾਥ ਹੋਣੇ ਵਾਲੇ ਵੈਰ ਸੇ ਰਹਿਤ ਹੈ ਏਹੁ ਪ੍ਰਸਿਧ ਬਾਤ ਹੈ ਭਯ ਦੂਸਰੇ ਸੇ ਹੋਵੇ ਹੈ ਔਰੁ ਵੈਰੁ ਭੀ ਦੂਸਰੇ ਸੇ ਹੋਤਾ ਹੈ ਜੋ ਏਕੁ ਹੈ ਉਸਕੋ ਕਿਸੀ ਕਾ ਭਯ ਨਹੀਂ ਹੈ ਯਾਂ ਤੇ ਨਿਰਭਯ ਹੈ ਔਰ ਉਸ ਕਾ ਕਿਸੀ ਸਾਥ ਵੈਰ ਨਹੀਂ ਯਾਂ ਤੇ ਨਿਰਵੈਰੁ ਹੈ ਵਾ ਆਪ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਰੂਪੁ ਹੈ ਅਰੁ ਅਪਨੇ ਮੈ ਰਹਿਨੇ ਵਾਲਾ ਅਗ੍ਯਾਨੁ ਅੰਧੇਰਾ ਰੂਪੁ ਹੈ ਅੰਧੇਰੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਕਾ ਪਰਸਪਰ ਵਿਰੋਧੁ ਹੋਤਾ ਹੈ ਅਰ ਏਹੁ ਪਰਪੁਰਖੁ ਬਿਨਾਬ੍ਰਿਤਿ ਮੈ ਚੜੇ ਉਸਕੋ ਦੂਰ ਨਹੀਂ ਕਰਤਾ ਯਾਂ ਤੇ ਨਿਰਵੈਰ ਹੈ ਪੁਨਾ ਵਹੁ ਕੈਸਾ ਹੈ (ਅਕਾਲ) ਸਭ ਕੋ ਮਾਰਨੇ ਵਾਲੇ ਕਾਲ ਸੇ ਭਿੰਨ ਹੈ (ਮੂਰਤਿ) ਸਰੂਪੁ ਜਿਸਕਾ ਪੁਨਾ ਕੈਸਾ ਵਹੁ ਪੁਰਖੁ ਹੈ (ਅਜੂਨੀਸੈ) ਮਾਯਾ ਤੇ ਰਹਿਤ ਸੁਧ ਸਰੂਪੁ ਅਕਾਰਣ ਹੈ ਸੈ ਸਬਦੁ ਬਾਂਗਰ ਦੇਸ ਮੈ ਹੈ ਕੀ ਜਗਾ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਪੁਨਾ ਵਹੁ ਕੈਸਾ ਹੈ (ਭੰ) ਪ੍ਰਕਾਸ ਰੂਪੁ ਹੈ ਪੁਨਾ ਵਹੁ ਕੈਸਾ ਹੈ (ਗੁਰੁ) ਪੂਜ੍ਯ ਹੈ ਅਰੁ ਵਡਾ ਹੈ ਯਾਂ ਤੇ ਸਿਧ ਹੂਆ ਪਰਪੁਰਖੁ ਹੀ ਗੁਰੂ ਰੂਪ ਧਾਰਕੇ ਸਭ ਕੋ ਮੁਕਤੀ ਕੇ ਮਾਰਗ ਕਾ ਉਪਦੇਸੁ ਕਰਤਾ ਹੈ ਪੁਨਾ ਵਹੁ ਕੈਸਾ ਹੈ ਸੰਪੂਰਨ ਚੱਕ੍ਰ ਚਿਹਨ ਵਰਣ ਜਾਤਿ ਪਾਤਾਦਿ ਕਾਰਯਮਲ ਔਰ ਅਗ੍ਯਾਨ ਰੂਪੁ ਕਾਰਣਮਲ ਤੇ ਰਹਿਤ ਹੋਨੇ ਤੇ (ਪ੍ਰਸਾਦਿ) ਸੁੱਧੁ ਹੈ ਔਰ ਲੋਕ ਮੈ ਪ੍ਰਸਾਦਿ ਪਦ ਕਾ ਕਿਰਪਾ ਵਾ ਖੁਸੀ ਅਰਥੁ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੈ ਇਸੀ ਵਾਸਤੇ ਜੋ ਮਾਯਾ ਕੇ ਮੇਲ ਸੇ ਓਂ ਰੂਪੁ ਹੋ ਰਹਾ ਹੈ ਵਹੁ ਜਾਣੀਯੇ ਕੈਸੇ, ਸਤਿਗੁਰੋਂ ਕੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਸੇ ਐਸਾ ਉੱਤਰ ਰੂਪੁ ਅਰਥੁ ਗ੍ਯਾਨੀ ਕਹਤੇ ਹੈਂ। ਪਰੰਤੂ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਮੈ ਐਸਾ ਸਮਝਨਾ ਚਾਹੀਏ ਜੋ ਮੂਲ ਮੰਤ੍ਰ ਹੈ ਇਸ ਮੈ ਸੇ ੧ ਓਂ ਸਤਿ ਇਤਨਾ ਤੋ ਆਦਿ ਕਾ ਪਾਠੁ ਔਰੁ ਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ। ਇਤਨਾ ਅੰਤਕਾ ਪਾਠੁ ਲੇ ਕਰ (੧ਓਂ ਸਤਿਗੁਰ ਪ੍ਰਸਾਦਿ) ਐਸਾ ਮੰਗਲੁ ਗੁਰੂ ਅਰਜਨ ਜੀ ਨੇ ਕਿਸੀ ਕਿਸੀ ਰਾਗ ਕੇ ਪ੍ਰਾਰੰਭ ਮੈ ਲਿਖਾ ਹੈ। ਉਨ ਕਾ ਭਾਵ ਯੇਹੁ ਮਾਲੂਮ ਹੋਤਾ ਹੈ ਕਿ ਲਿਖਨੇ ਪੜਨੇ ਕੇ ਆਦਿ ਮੈ ਏਹੀ ਮੰਗਲੁ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਏ ਜੈਸੇ ਔਰ ਲੋਕ ਸ੍ਰੀ ਗਣੇਸਾਯਨਮ: ਐਸਾ ਲਿਖਤੇ ਹੈਂ ਤੈਸੇ ਗੁਰੂ ਸੰਪ੍ਰਦਾਯ ਕੇ ਲੋਕ (੧ਓਂਸਤਿਗੁਰਪ੍ਰਸਦਿ) ਐਸੇ ਲਿਖੇਂ ਇਸ ਵਾਸਤੇ ਇਸ ਕਾ ਅਰਥੁ ਭੀ ਐਸਾ ਕਰੋ ਏਕ ਜੋ ਪਰਮਾਤਮਾ ਅਪਨੀ ਮਾਯਾ ਕੇ ਮੇਲ ਸੇ ਓਂ ਸਰੂਪ ਹੂਆ ਸੋ (ਸਤਿ) ਨਾਮ ਰਹਿਤ ਹੈ ਔਰ ਗੁਰੁ ਸਰਬ ਕੋ ਉਪਦੇਸੁ ਕਰਨੇ ਵਾਲਾ (ਪ੍ਰਸਾਦਿ) ਸੁੱਧ ਹੈ। ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪ੍ਰਮੇਸ੍ਵਰ ਨੇ ਸਰਬ ਵੇਦ ਸਿੰਮ੍ਰਤੀ ਇਤੀਹਾਸਾਦਿ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦ੍ਯ ਪਰਮ ਮੰਗਲ ਵਸਤੂ ਬੋਧਕ ਜਪ ਧਿਆਨਾਦਿ ਸੇ ਸਰਬ ਪਾਪ ਨਿਵਾਰਕ ਮੰਤ੍ਰ ਕਾ ਉਪਦੇਸੁ ਕੀਆ ਔਰੁ (ਜਪੁ) ਇਸ ਪਦ ਸੇ ਜਪਨੇ ਕੀ ਆਗਿਆ ਕਰੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਆਪ ਜਪਤੇ ਭਏ ਅਰ ਔਰੇਂ ਕੋ ਜਪਾਵਤੇ ਭਏ ❀ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਮੈ ਜਪ ਸਬਦ ਕੇ ਕਹਿਨੇ ਸੇ ਇਸ ਬਾਣੀ ਕਾ ਨਾਮੁ ਜਪੁ ਹੀ ਕਹਤੇ ਹੈਂ। ਜਿਸ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਕੇ ਨਾਮ ਕਾ ਜਪੁ ਵਿਧਾਨ ਕੀਆ ਹੈ ਸੋ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕੈਸਾ ਹੈ ਤਿਸੁ ਪਰ ਕਹਤੇ ਹੈਂ (ਕਰਤਾ) ਨਿਖਲ ਸੰਸਾਰ ਕਾਕਾਰਣੁ ਹੈ ਭਾਵ ਯੇਹ ਹੈ ਕਿ ਯਾਵਤ ਕਾਲ ਕਿਸੀ ਬਸਤੂ ਕਾ ਲਛਨੁ ਨਹੀਂ ਕੀਆ ਜਾਤਾ ਹੈ ਤਾਵਤ ਕਾਲ ਪਰਯੰਤ ਵਸਤੂ ਕੀ ਸਿੱਧੀ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ ਹੈ ਇਸ ਸੋਜਿਸੁ ਈਸ੍ਵਰ ਕੇ ਨਾਮ ਕਾ ਜਪੁ ਕਹਾ ਹੈ ਉਸ ਕਾ ਭੀ ਲਛਣੁ ਕਹਾ ਚਾਹੀਏ ਨਹੀਂ ਤੋ ਉਸ ਕੀ ਸਿੱਧੀ ਨਹੀਂ ਹੋਗੀ ਸੋ ਲਛਣੁ ਦੋ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਾ ਹੋਤਾ ਹੈ ਏਕ ਸ੍ਵਰੂਪ ਲਛਣੁ ਔਰੁ ਏਕ ਤਟਸਥ ਲਛਣੁ ਤਹਾਂ ਜੋ ਧਰਮੁ ਸ੍ਵਰੁਪ ਸੇ ਭਿੰਨ ਨ ਹੋਣੇ ਸੇ ਅਰਥਾਤ ਬਸਤੁ ਸ੍ਵਰੂਪ ਹੋਨੇ ਸੇ ਅਵਿਭਿਚਾਰੀ ਹੂਆ ਵਸਤੁ ਕੋ ਅਨ੍ਯ ਸੇ ਭਿੰਨ ਬੋਧਨ ਕਰਤਾ ਹੈ ਸੋ ਸ੍ਵਰੂਪ ਲਛਣੁ ਹੈ। ਜੈਸਾ ਕਿ ਕਿਸੀ ਨੇ ਪੂਛਾ ਕਿ ਦੇਵਦੱਤ ਕਾ ਗ੍ਰਹ ਕੌਨੁ ਹੈ ਤਬ ਉਸ ਨੇ ਕਹਾ ਕਿ ਜੋ ਸਭ ਸੇ ਊਚਾ ਔਰ ਅਟਾਰੀ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਸੋ ਦੇਵਦੱਤ ਕਾ ਗ੍ਰਹ ਹੈ ਸੋ ਇਹੁ ਸਰੂਪ ਲਛਨ ਹੈ ਕਿ੍ਯੋਂਕਿ ਸਰਬ ਸੇ ਊਚਾਪਨਾ ਔਰ ਅਟਾਰੀ ਯੁਕਤਤ੍ਵ ਯੇਹ ਦੋਨੋ ਦੇਵਦੱਤ ਗ੍ਰਾਹ ਰੂਪ ਵਸਤੁ ਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਹੋਨੇ ਸੇ ਅਵਿਭਿਚਾਰੀ ਹੂਏ ਹੂਏ ਉਸ ਗ੍ਰਹ ਕੋ ਅਨ੍ਯ ਗ੍ਰਹੋਂ ਸੇ ਭਿੰਨ ਬੋਧਨ ਕਰ ਦੇਤੇ ਹੈਂ ਔਰ ਜੋ ਧਰਮੁ ਬਸਤੁ ਕੇ ਸ੍ਵਰੂਪੁ ਸੇ ਭਿੰਨ ਹੋਨੇ ਸੇ ਵਿਭਿਚਾਰੀ ਹੂਆ ਹੂਆ ਵਸਤੂ ਕੋ ਅਨ੍ਯ ਸੇ ਭਿੰਨ ਬੋਧਨ ਕਰਤਾ ਹੈ ਵਹੁ ਤਟਸਥ ਲਛਨੁ ਹੈ ਜੈਸਾ ਕਿ ਕਾਕ ਵਾਲਾ ਦੇਵਦੱਤ ਕਾ ਗ੍ਰਹ ਹੈ ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਕਾਕ ਕੇ ਸੰਬੰਧ ਕੋ ਵਿਭਿਚਾਰੀ ਹੋਨੇ ਸੇ ਏਹ ਲਛਨੁ ਵਸਤੂ ਕਾ ਸ੍ਵਰੂਪ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਬ ਅਨੁਬੰਧੋਂ ਕਾ ਕਾ ਵਿਚਾਰੁ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਵਿਖ੍ਯ ਪ੍ਰਯੋਜਨ ਸੰਬੰਧ ਔਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਇਨ ਚਾਰੋਂ ਕਾ ਨਾਮੁ ਅਨੁਬੰਧ ਹੈ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਮੈਂ ਅਨੰਤ ਗੁਣ ਧਾਮ ਚਿੰਨ ਮਾਤ੍ਰ ਰੂਪੁ ਵਸਤੂ ਬ੍ਰਹਮ ਵਿਖ੍ਯ ਹੈ ਔਰ ਜੋਤਿ ਰੂਪ ਵਸਤੂ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਰੂਪੁ ਮੁਕਤਿ ਮੁਖ੍ਯ ਪ੍ਰਯੋਜਨ ਹੈ ਔਰ ਸ੍ਰਵਣ ਕੀਰਤਿਨਾਦਿ ਭਗਤਿ ਔਰ ਵਸਤੂ ਬੋਧ ਅਵਾਂਤਰ ਪ੍ਰਯੋਜਨੁ ਹੈ ਇਸੀ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪੂਰਬ ਉਕਤ ਦੋ ਵਿਧਿ ਵਿਖੇ ਕਾ ਔਰ ਗ੍ਰੰਥ ਕਾ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦ੍ਯ ਪਤਿਪਾਦਕ ਭਾਵ ਸੰਬੰਧ ਹੈ ਵਿਖ੍ਯ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦ੍ਯ ਅਰਥਾਤ ਬੋਧ੍ਯ ਹੈ ਔਰ ਗ੍ਰੰਥ ਪ੍ਰਤਿਪਾਦਕ ਨਾਮੁ ਬੋਧਕ ਹੈ। ਔਰ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਚਾਰ ਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰਵਨਾਦਿ ਭਗਤਿ ਤਥਾ ਵਸਤੂ ਬੋਧਕਾ ਜਨਕੁ ਹੈ ਇਸਤੇ ਇਨਕਾ ਜਨ੍ਯ ਜਨਕ ਭਾਵ ਸੰਬੰਧੁ ਹੈ ਸ੍ਰਵਣਾਦਿ ਭਗਤਿ ਔਰ ਵਸਤੁ ਬੋਧੁ ਗ੍ਰੰਥ ਸੇ ਜਨ੍ਯ ਹੈ ਔਰ ਗ੍ਰੰਥ ਵਿਕਾਰ ਦੁਆਰਾ ਜਨਕੁ ਹੈ ਔਰ ਕਿੰਚਿਤ ਸ੍ਰਵਣ ਸੇ ਜਿਸ ਕਾ ਚਿਤੁ ਦਵਾ ਹੂਆ ਹੈ। ਔਰ ਵਿਵੇਕਾਦਿ ਸਾਧਨ ਸੰਪੰਨਿ ਹੈ ਸੋ ਇਸ ਗ੍ਰੰਥ ਕਾ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹੈ ਅਧਿਕਾਰੀ ਔਰ ਵਿਖ੍ਯਕਾ ਪ੍ਰਾਪ੍ਯਪ੍ਰਾਪਕ ਭਾਵ ਸੰਬੰਧੁ ਹੈ। ਔਰ ਵਿਚਾਰ ਕਾ ਕਰਤਰੀ ਕਰਤਬ੍ਯ ਭਾਵ ਸੰਬੰਧੁ ਹੈ ਇਸ ਮੈਂ ਇਤਨਾ ਵਿਚਾਰੁ ਹੈ ਜੋ ਸਰਬ ਅਨਰਥ ਕੀ ਨਿਬਿਰਤੀ ਔਰ ਜੋਤਿ ਰੂਪ ਵਸਤੂ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਮੁਖ੍ਯ ਪ੍ਰਯੋਜਨ ਅਰਥਾਤ ਫਲੁ ਹੈ (ਬਿਨ ਹਰਿ ਭਜਨ ਜੇਤੇ ਕਾਮ ਕਰੀਅਹਿ ਤੇਤੇ ਬਿਰਥੇ ਜਾਹਿ) ਔਰ ਜਹਾਂ ਐਸਾ ਕਹਾ ਹੈ (ਹਰਿ ਕੀ ਭਗਿਤ ਕਰੋ ਮਨ ਮੀਤ। ਨਿਰਮੁਲ ਹੋਇ ਤੁਮਾਰੋ ਚੀਤ) ਏਥੇ ਸਾਧਨ ਭਗਤਿ ਕਹੀ ਹੈ ਇਸੀ ਵਾਸਤੇ ਅਪਰ ਭਗਤਿ ਸਾਧ੍ਯ ਹੈ ਔਰੁ ਪਰਾ ਭਗਤੀ ਫਲੁ ਹੈ। (ਜਿਉ ਜਲ ਮੈ ਜਲੁ ਆਇ ਖਟਾਨਾ। ਤਿਉ ਜੋਤੀ ਸੰਗ ਜੋਤਿ ਸਮਾਨਾ) ਇਤ੍ਯਾਦਿ ਗੁਰੂ ਵਚਨ ਜੋਤੀ ਰੂਪ ਵਸਤੂ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਕੇ ਬੋਧਕ ਹੈਂ। ਮੂਲ ਮੰਤ੍ਰ ਮੈ ਕਰਤਾ ਪੁਰਖੁ ਔਰੁ ਸਤਿਨਾਮ ਏਹੁ ਪਦ ਤਟਸਥ ਲਖ੍ਯਣ ਔਰੁ ਸਰੂਪ ਲਖ੍ਯਣ ਕੇ ਬੋਧਕ ਹੋਨੇ ਸੇ ਦੋ ਪ੍ਰਾਕਾਰ ਕੇ ਵਿਖ੍ਯ ਕੇ ਸੂਚਕ ਹੈਂ। ਔਰ ਨਿਰਭਉ ਆਦਿਕ ਪਦ ਮੁਖ੍ਯ ਪ੍ਰਯੋਜਨ ਕੇ ਬੋਧਕ ਹੈਂ ਔਰ ਜਪੁ ਪਦੁ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦਾ ਬੋਧਕੁ ਹੈ ਸੰਬੰਧੋਂ ਕਾ ਬੋਧੁ ਅਰਥ ਸੇ ਹੋਤਾ ਹੈ ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਮੈ ਇਤਨੀ ਬਾਤ ਔਰ ਬੀ ਜਾਨ ਲੇਨੀ ਜੈਸੇ ਸੰਕਰਾਚਾਰਯ ਕੇ ਮਤ ਮੈਂ ਅਵਾਂਤਰ ਪ੍ਰਯੋਜਨੁ ਵਸਤੂ ਬੋਧੁ ਹੈ ਔਰ ਵੈਸਨਵ ਮਤ ਮੈ ਅਵਾਂਤਰ ਪ੍ਰਯੋਜਨੁ ਸ੍ਰਵਣ ਕੀਰਤਨਾਦਿ ਸਾਧਨ ਭਗਤੀ ਹੈ ਔਰੁ ਸੰਕ੍ਰ ਮਤ ਮੈ ਪਰਮ ਪ੍ਰਯੋਜਨੁ ਕੈਵਲ੍ਯ ਮੁਕਤੀ ਹੈ। ਵੈਸਨਵ ਮਤ ਮੈ ਪਰਾ ਭਗਤੀ ਹੀ ਫਲੁ ਰੂਪੁ ਪਰਮ ਪ੍ਰਯੋਜਨੁ ਹੈ ਤੈਸੇ ਗੁਰੂਮਤਿ ਮੈ ਸ੍ਰਂਵਣ ਕੀਰਤਨਾਦਿ ਭਗਤੀ ਪੂਰਬਕ ਨਿਦਿਧ੍ਯਾਸਨ ਰੂਪ ਪਰਾ ਭਗਤੀ ਔਰ ਤਿਸ ਕਾ ਫਲੁ ਵਾਸਤਵ ਵਸਤੂ ਬੋਧੁ ਅਵਾਂਤਰ ਪ੍ਰਯੋਜਨੁ ਹੈ। ਔਰ ਜੋਤਿ ਸਰੂਪ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਪਰਮ ਪ੍ਰਯੋਜਨੁ ਹੈ ਕੇਵਲ ਪਰਾ ਭਗਤੀ ਮੁਖ੍ਯ ਪ੍ਰਯੋਜਨੁ ਕਥਨੁ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਾ ਇਸ ਕਾਲਿ ਕਾਲ ਮੈ ਭਗਤੀ ਕਾ ਅਤੀ ਆਦਰ ਕੇ ਵਾਸਤੇ ਹੈ ਭਾਵ ਇਹੁ ਹੈ ਔਰੁ ਸਾਧਨੋ ਕਾ ਇਸ ਕਾਲ ਮੈ ਤਿਰੋ ਭਾਵ ਭੀ ਹੈ ਤਬ ਭੀ ਭਗਤੀ ਹੀ ਕੇਵਲ ਸਰਬ ਸਾਧਨੋ ਕੋ ਪੁਸਟ ਕਰ ਲੇਤੀ ਹੈ। ❀ਪ੍ਰਸ਼ਨ: ਆਪਨੇ ਜੋ ਸਤਨਾਮਾਦਿ ਵਿਸੇਖਨੋ ਸੇ ਵਿਸੇਖ੍ਯ ਬ੍ਰਹਮ ਕਹਾ ਹੈ ਸੋ ਸੱਤ ਥਾ ਵਾ ਹੈ ਵਾ ਹੋਗਾ॥ ਉੱਤਰ: ਇਸ ਅਸਥਾਨ ਮੈ ਏਹ ਸਮਝਨਾ ਕਿ ਜਪੁ ਤੀਨ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਾ ਹੋਤਾ ਹੈ ਵਾਚਿਕ ਉਪਾਸੂ ਅਰ ਮਾਨਸ, ਤਿਨ ਮੈ ਜੋ ਸਪਸ਼ਟ ਬਾਣੀ ਸੇ ਮੰਤ੍ਰ ਉਚਾਰਨ ਕਰਣਾ ਸੋ ਵਾਚਕ ਜਪੁ ਹੈ। ਔਰ ਜਿਹਵਾ ਹੋਠ ਚਲਾ ਕਰ ਧੀਰੇ ਧੀਰੇ ਜਪੁ ਕਰਨਾ ਉਪਾਂਸੂ ਜਪੁ ਹੈ ਅਰਥੁ ਏਹ ਹੈ ਜਿਸਕੋ ਦੂਸਰਾ ਪੁਰਖੂ ਪਾਸ ਬੈਠਾ ਥੋੜਾ ਸਾ ਸੁਨ ਸਕੇ ਇਸ ਜਪੁ ਕਾ ਫਲੁ ਵਾਚਕ ਜਪੁ ਸੇ ਦਸ ਗੁਣਾ ਅਧਿਕ ਹੋਤਾ ਹੈ। ਔਰ ਜੇਕਰ ਹੋਠ ਬੀ ਨ ਹਲੇਂ ਕੇਵਲ ਜਿਹਵਾ ਸੇ ਕੀਆ ਜਾਵੇ ਸੇ ਜਪੁ ਵਾਚਿਕ ਤੇ ਸੌ ਗੁਣਾ ਅਧਿਕ ਫਲ ਕਾ ਜਨਕੁ ਹੈ ਔਰ ਜੋ ਅਰਥ ਕਾ ਅਨੁਸੰਧਾਨ ਕਰਕੇ ਕੇਵਲ ਬੁਧੀ ਸੇ ਅਰਥੋਂ ਕੀ ਆਵਿਰਤੀ ਹੈ ਤਿਸਕੋ ਮਾਨਸ ਜਪੁ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਅਰ ਵਾਚਿਕ ਜਪੁ ਸੇ ਸਹਸ ਗੁਣਾ ਅਧਿਕ ਫਲ ਕਾ ਕਾਰਣ ਹੈ ਔਰ ਸੰਤੋਖ (੧) ਸਰੀਰ ਕੀ ਸੁੱਧੀ (੨) ਬਾਣੀ ਕੀ ਮੋਨ (੩) ਮਨ ਮੇ ਮੰਤ੍ਰ ਕੇ ਅਰਥ ਕਾ ਚਿੰਤਨ (੪) ਜਪ ਮੈ ਮਨ ਕੀ ਸਾਵਧਾਨਤਾ (੫) ਦੀਰਘ ਕਾਲ ਸਤਕਾਰ ਸੇ ਮਨ ਮੈ ਜਪ ਕਾ ਪ੍ਰੇਮੁ (੬) ਏਹ ਛੀਐ ਸਾਤ ਮਿਲੇਂ ਤੋ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਜਪ ਫਲ ਕਾ ਸਾਧਕੁ ਹੋਤਾ ਹੈ।

॥ ਜਪੁ ॥   ਆਦਿ ਸਚੁ ਜੁਗਾਦਿ ਸਚੁ ॥   ਹੈ ਭੀ ਸਚੁ ਨਾਨਕ ਹੋਸੀ ਭੀ ਸਚੁ ॥੧॥  

जपु ॥   आदि सचु जुगादि सचु ॥   है भी सचु नानक होसी भी सचु ॥१॥  

Jap.   Āḏ sacẖ jugāḏ sacẖ.   Hai bẖī sacẖ Nānak hosī bẖī sacẖ. ||1||  

Chant And Meditate:   True In The Primal Beginning. True Throughout The Ages.   True Here And Now. O Nanak, Forever And Ever True. ||1||  

ਆਦਿ ਕਹੀਏ ਸਰਬ ਕੀ ਉਤਪਤੀ ਸੇ ਪਹਿਲੇ ਭੀ ਵਹੁ ਪੁਰਖੁ ਸਚੁ ਹੀ ਥਾ ਜਬ ਸੂਖਮੁ ਔਰ ਅਸਥੂਲੁ ਪਰਪੰਚੁ ਹੋ ਗ੍ਯਾ ਪਰੰਤੂ ਸਤਜੁਗ ਆਦਿਕੋਂ ਕੇ ਧਰਮ ਕਾ ਵਿਸਤਾਰੁ ਨਹੀਂ ਹੂਆ ਥਾ ਉਸ ਕਾਲ ਕਾ ਨਾਮੁ ਜੁਗਾਦਿ ਹੈ ਤਿਸ ਕਾਲ ਮੈ ਭੀ ਸੱਚੁ ਹੀ ਥਾ (ਹੈਭੀਸਚੁ) ਹੁਣ ਸਾਰੇ ਜਗਤ ਕੀ ਇਸਥਿਤੀ ਕਾਲ ਮੇ ਭੀ ਸੱਚੁ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਕਹਤੇ ਹੈਂ (ਹੋਸੀ ਭੀ ਸਚੁ) ਅੱਗੇ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਜਗਤ ਕੇ ਪ੍ਰਲਯ ਕਾਲ ਮੇ ਭੀ ਸੱਚੁ ਹੀ ਹੋਵੇਗਾ ॥੧॥ ਪੁਨਾ ਜਗ੍ਯਾਸੂਓਂ ਕੇ ਸੁਖੇਨ ਬੋਧ ਨਮਿੱਤ ਸੰਕੋਚ ਕਰ ਇਸ ਮੰਤ੍ਰ ਕਾ ਅਰਥੁ ਕਹਤੇ ਹੈਂ॥ ਏਕ ਜੋ (ਓਂ) ਮੰਗਲ ਰੂਪੁ ਪਰਮਾਤਮਾ ਹੈ ਸੋ (ਸਤਿ) ਤੀਨ ਕਾਲ ਮੈ ਨਾਸ ਸੇ ਰਹਤ ਹੈ ਨਾਮੁ ਕਹੀਏ ਨਾਮੁਰੂਪੁ ਜੋ ਜਗਤੁ ਹੈ ਤਿਸ ਕਾ ਕਰਤਾ ਹੈ (ਪੁਰਖੁ) ਸਰਬ ਸਰੀਰੋਂ ਰੂਪੀ ਪੁਰੀਆਂ ਕੇ ਬੀਚ ਬਿਰਾਜਮਾਨੁ ਹੈ (ਨਿਰਭਉ) ਭੈ ਤੇ ਰਹਤ ਹੈ ਔਰ (ਨਿਰਵੈਰੁ) ਕਿਸੀ ਸੇ ਤਿਸ ਕਾ ਵੈਰੁ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪੁਨਾ ਅਕਾਲ ਮੂਰਤਿ ਕਹੀਏ ਤਿਸ ਕਾ ਸਰੂਪ ਮ੍ਰਿਤੂ ਤੇ ਰਹਤ ਹੈ ਮ੍ਰਿਤੂ ਤੇ ਰਹਤ ਹੋਣੇ ਮੈ ਹੇਤੁ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਕਿ ਸੋ ਹਰੀ (ਅਜੂਨੀ) ਮਾਤਾ ਕੇ ਗਰਬ ਮੈ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਹੈ ਔਰ (ਸੈਭੰ) ਸੁਤੇ ਪਰਕਾਸ ਰੂਪੁ ਹੈ ਸੋ ਐਸਾ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ (ਗੁਰਪ੍ਰਸਾਦਿ) ਗੁਰਾਂ ਦੀ ਕ੍ਰਿਪਾ ਤੇ ਵਾ ਪ੍ਰਸਿੰਨਤਾ ਤੇ ਜਾਣੀਤਾ ਹੈ (ਜਪੁ) ਹੇ ਅੰਗਦ ਜੀ ਇਸ ਮੰਤ੍ਰ ਕੋ ਜਪੁ ਭਾਵ ਸੇ ਜਪਾਵਨਾ ਭੀ ਆਇਆ ਕਿ ਆ ਜਪੁ ਇਸੀ ਪਦਕੇ ਸੰਬੰਧ ਸੇ ਮੰਤ੍ਰ ਕਾ ਨਾਮੁ ਭੀ ਜਪੁ ਹੋਤਾ ਭਯਾ ਹੈ॥ ❀ਪ੍ਰਸ਼ਨ: ਤੀਨੋ ਕਾਲ ਮੇ ਜੋ ਸੱਤ ਬ੍ਰਹਮੁ ਹੈ ਉਸ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਸੋਚ ਕਰ ਵਾ ਚੁਪ ਕਰ ਵਾ ਭੁਖੇ ਰਹਿਨੇ ਸੇ ਵਾ ਸ੍ਯਾਨਪ ਕਰਨੇ ਸੇ ਜੈਸੇ ਹੋਤੀ ਹੈ ਸੋ ਕ੍ਰਿਪਾ ਕਰਕੇ ਕਹੀਏ ॥ ਉੱਤਰ:

ਸੋਚੈ ਸੋਚਿ ਨ ਹੋਵਈ ਜੇ ਸੋਚੀ ਲਖ ਵਾਰ ॥  

सोचै सोचि न होवई जे सोची लख वार ॥  

Socẖai socẖ na hova▫ī je socẖī lakẖ vār.  

By thinking, He cannot be reduced to thought, even by thinking hundreds of thousands of times.  

ਸੋਚ ਪਵਿੱਤ੍ਰਤਾ ਕਰਨੇ ਸੇ ਅੰਤਹਕਰਣ ਰਾਗ ਦ੍ਵੈਖ ਸੇ ਰਹਿਤ ਸੁੱਧ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ ਭਾਵੇਂ ਲਾਖੋਂ ਵਾਰ ਪਵਿੱਤ੍ਰਤਾ ਕਰੀਏ ਵਾ ਆਤਮ ਵਿਚਾਰ ਜੋ ਹੈ ਸੋ (ਸੋਚਿ) ਪਵਿੱਤ੍ਰਤਾ ਕਰਨੇ ਸੇ ਨਹੀਂ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਹੋਤਾ ਜੇਕਰ ਲੱਖਾਂ ਵਾਰੀ ਪਵਿੱਤ੍ਰਤਾ ਕਰੀਏ। ਭਾਵ ਯੇਹ ਹੈ ਬਾਹਿਰ ਕੀ ਪਵਿੱਤ੍ਰਤਾ ਸਰੀਰ ਕੀ ਸੁੱਧੀ ਕਾ ਕਾਰਣੁ ਹੈ। ਅੰਤਰ ਜੋ ਰਾਗ ਦ੍ਵੈਖਾਦਿ ਮਲੁ ਹੈ ਸੋ ਮੈਤ੍ਰੀ ਆਦਿਕੋਂ ਸੇ ਦੂਰ ਹੋਤੀ ਹੈ। ਜਬ ਰਾਗ ਦ੍ਵੈਖ ਦੂਰ ਹੂਆ ਤੋ ਵਿਚਾਰ ਦੁਆਰਾ ਗ੍ਯਾਨ ਸੇ ਸੱਤਿ ਵਸਤੂ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਹੋਤੀ ਹੈ॥

ਚੁਪੈ ਚੁਪ ਨ ਹੋਵਈ ਜੇ ਲਾਇ ਰਹਾ ਲਿਵ ਤਾਰ ॥  

चुपै चुप न होवई जे लाइ रहा लिव तार ॥  

Cẖupai cẖup na hova▫ī je lā▫e rahā liv ṯār.  

By remaining silent, inner silence is not obtained, even by remaining lovingly absorbed deep within.  

ਬਾਣੀ ਕੇ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣੇ ਸੇ ਸੰਕਲਪ ਵਿਕਲਪੋਂ ਸੇ ਮਨ ਕੀ ਸਾਂਤੀ ਰੂਪ ਚੁੱਪ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ ਜੇ ਹੋ ਜਾਵੇ ਤੌ (ਲਿਵ) ਬ੍ਰਿਤੀ ਕੋ ਤੇਲ ਧਾਰਾਵਤ ਲਗਾਇ ਰੱਖੀਏ॥

ਭੁਖਿਆ ਭੁਖ ਨ ਉਤਰੀ ਜੇ ਬੰਨਾ ਪੁਰੀਆ ਭਾਰ ॥  

भुखिआ भुख न उतरी जे बंना पुरीआ भार ॥  

Bẖukẖi▫ā bẖukẖ na uṯrī je bannā purī▫ā bẖār.  

The hunger of the hungry is not appeased, even by piling up loads of worldly goods.  

ਭੁਖੇ ਰਹਿਨੇ ਸੇ ਅਰਥਾਤ ਕ੍ਰਿਸ ਚੰਦ੍ਰਾਇਣਾਦਿ ਬ੍ਰਤ ਕਰਨੇ ਸੇ ਵਾ (ਭੁਖਿਆ) ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਵਾਨੋ ਕੀਮਾਯਾਕੀ ਭੂਖ ਨਹੀਂ ਜਾਤੀ ਅਰਥਾਤ ਤ੍ਰਿਸਨਾਂ ਨਿਵਿਰਤ ਨਹੀਂ ਹੋਤੀ ਜੋ ਇੰਦ੍ਰਾਦਿ ਸਭ ਪੁਰੀਯੋਂ ਕੇ ਪਦਾਰਥੋਂ ਕੇ ਭਾਰ ਬਾਧ ਕਰ ਦੇ ਦੀਜੀਏ ਭਾਵ ਏਹੋ ਸਬ ਪਦਾਰਥ ਪਾਉਨੇ ਕਰ ਭੀ ਤ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਬਢਤੀ ਹੀ ਜਾਤੀ ਹੈ॥

ਸਹਸ ਸਿਆਣਪਾ ਲਖ ਹੋਹਿ ਤ ਇਕ ਨ ਚਲੈ ਨਾਲਿ ॥  

सहस सिआणपा लख होहि त इक न चलै नालि ॥  

Sahas si▫āṇpā lakẖ hohi ṯa ik na cẖalai nāl.  

Hundreds of thousands of clever tricks, but not even one of them will go along with you in the end.  

ਜੇਕਰ ਪੁਰਖ ਕੇ ਪਾਸ (ਸਹਸ) ਹਜਾਰੋਂ ਲਾਖੋਂ ਸੰਸਾਰਕ ਸ੍ਯਾਨਪਾਂ ਹੋਵੇਂ ਤੌ ਭੀ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਮੈ ਚਤਰਾਈ੍ਯੋਂ ਕਾ ਏਕ ਜੋਰੁ ਭੀ (ਨਾਲਿ) ਸਾਥ ਨਹੀਂ ਚਲਤਾ ਹੈ ਭਾਵ ਸਹਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੋਤਾ॥ ਪ੍ਰਸ਼ਨ:

ਕਿਵ ਸਚਿਆਰਾ ਹੋਈਐ ਕਿਵ ਕੂੜੈ ਤੁਟੈ ਪਾਲਿ ॥  

किव सचिआरा होईऐ किव कूड़ै तुटै पालि ॥  

Kiv sacẖi▫ārā ho▫ī▫ai kiv kūrhai ṯutai pāl.  

So how can you become truthful? And how can the veil of illusion be torn away?  

ਫੇਰ ਕਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਪ੍ਰਮੇਸ੍ਵਰ ਸਾਥ ਸਚੇ ਹੋਵੀਏ ਅਰੁ ਝੂਠ ਕਾ (ਪਾਲਿ) ਪੜਦਾ ਕੈਸੇ (ਤੁਟੈ) ਭਾਵ ਨਾਸ ਹੋਵੈ॥ ਉੱਤਰ:

ਹੁਕਮਿ ਰਜਾਈ ਚਲਣਾ ਨਾਨਕ ਲਿਖਿਆ ਨਾਲਿ ॥੧॥  

हुकमि रजाई चलणा नानक लिखिआ नालि ॥१॥  

Hukam rajā▫ī cẖalṇā Nānak likẖi▫ā nāl. ||1||  

O Nanak, it is written that you shall obey the Hukam of His Command, and walk in the Way of His Will. ||1||  

ਪੁਰਸੁ (ਰਜਾਈ) ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਕੇ ਹੁਕਮ ਮੇ ਚਲੇ ਅਰਥਾਤ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਮੈਂ ਭਾਣਾ ਮਾਨ ਕਰ ਪ੍ਰਸਿੰਨ ਰਹੇ ਇਉਂ ਕੂੜ ਕੀ ਪਾਲ ਤੁਟ ਜਾਤੀ ਹੈ ਔਰ (ਸਚਿਆਰਾ) ਸਚੇ ਹੋਈਤਾ ਹੈ ਵਾ ਹੁਕਮਿ ਵਿਖੇ (ਰਜਾਈ) ਰਾਜੀ ਭਾਵ ਪ੍ਰਸਿੰਨ ਹੋ ਕਰ ਚਲਣਾ ਇਸ ਕਰ ਪ੍ਰਮੇਸ੍ਵਰ ਨਾਲ ਸਚੇ ਰਹੀਤਾ ਹੈ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਜੀ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਜੋ ਪ੍ਰਾਰਬਧ ਕਰਮੁ ਮੇਰਾ ਲਿਖਾ ਹੈ ਉਹ ਮੇਰੇ ਨਾਲ ਹੈ ਉਸਕੋ ਕੋਈ ਘਟ ਵਧ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਚਲੇ ਹੋਏ ਤੀਰ ਵਤ ਇਉਂ ਸਮਝਨੇ ਸੇ ਕੂੜ ਕੀ ਪਾਲ ਤੁਟ ਜਾਤੀ ਹੈ॥੧॥ ❀ਪ੍ਰਸ਼ਨ: ਆਪਨੇ ਜੋ ਹੁਕਮ ਮੇਂ ਰਾਜੀ ਹੋਕੇ ਚਲਣਾ ਕਹਾ ਹੈ ਸੋ ਹੁਕਮੁ ਕਿਤਨਾਕੁ ਹੈ ਜਿਸਕੋ ਸੁਨ ਕੇ ਨਿਸਚੇ ਹੋਵੇ ਔਰ ਅਪਨੀ ਅਹੰਤਾ ਛੁਟ ਜਾਵੇ॥ ਉੱਤਰ:

ਹੁਕਮੀ ਹੋਵਨਿ ਆਕਾਰ ਹੁਕਮੁ ਨ ਕਹਿਆ ਜਾਈ ॥   ਹੁਕਮੀ ਹੋਵਨਿ ਜੀਅ ਹੁਕਮਿ ਮਿਲੈ ਵਡਿਆਈ ॥   ਹੁਕਮੀ ਉਤਮੁ ਨੀਚੁ ਹੁਕਮਿ ਲਿਖਿ ਦੁਖ ਸੁਖ ਪਾਈਅਹਿ ॥   ਇਕਨਾ ਹੁਕਮੀ ਬਖਸੀਸ ਇਕਿ ਹੁਕਮੀ ਸਦਾ ਭਵਾਈਅਹਿ ॥   ਹੁਕਮੈ ਅੰਦਰਿ ਸਭੁ ਕੋ ਬਾਹਰਿ ਹੁਕਮ ਨ ਕੋਇ ॥  

हुकमी होवनि आकार हुकमु न कहिआ जाई ॥   हुकमी होवनि जीअ हुकमि मिलै वडिआई ॥   हुकमी उतमु नीचु हुकमि लिखि दुख सुख पाईअहि ॥   इकना हुकमी बखसीस इकि हुकमी सदा भवाईअहि ॥   हुकमै अंदरि सभु को बाहरि हुकम न कोइ ॥  

Hukmī hovan ākār hukam na kahi▫ā jā▫ī.   Hukmī hovan jī▫a hukam milai vadi▫ā▫ī.   Hukmī uṯam nīcẖ hukam likẖ ḏukẖ sukẖ pā▫ī▫ah.   Iknā hukmī bakẖsīs ik hukmī saḏā bẖavā▫ī▫ah.   Hukmai anḏar sabẖ ko bāhar hukam na ko▫e.  

By His Command, bodies are created; His Command cannot be described.   By His Command, souls come into being; by His Command, glory and greatness are obtained.   By His Command, some are high and some are low; by His Written Command, pain and pleasure are obtained.   Some, by His Command, are blessed and forgiven; others, by His Command, wander aimlessly forever.   Everyone is subject to His Command; no one is beyond His Command.  

ਪ੍ਰਥਮ ਤੋ ਉਸ ਕਾ ਹੁਕਮੁ ਸਮਗ੍ਰ ਕਹਾ ਨਹੀਂ ਜਾਤਾ ਕ੍ਯੋਂਕਿ ਬਿਅੰਤ ਹੈ ਪਰ ਤੌ ਭੀ ਕੁਛ ਸੁਨਾਵਤੇ ਹੈਂ ਏਹ ਜਿਤਨੇ ਅਕਾਰ ਸਥੂਲ ਸਰੀਰ ਹੈਂ ਸੋ ਸੰਪੂਰਣ ਹੁਕਮੀ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਕੇ ਹੁਕਮ ਸੇ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਅਰ ਹੁਕਮ ਸੇ ਹੀ ਜੀਵ ਆਵਰ ਭਾਵ ਕੋ ਪ੍ਰਾਪਤਿ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਵਾ ਅਕਾਰ ਉਪਲਖਤ ਅਕਾਰ ਉਕਾਰ ਮਕਾਰ ਬ੍ਰਹਮਾ ਬਿਸਨੁ ਮਹੇਸ਼ ਸਭ (ਹੁਕਮੀ) ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਕੇ ਹੁਕਮ ਸੇ ਹੋਤੇ ਹੈਂ। ਪੁਨਾ ਤਿਨਾ ਦ੍ਵਾਰੇ ਔਰ ਜੀਵੋਂ ਕੇ ਅਕਾਰ ਸਥਾਵਰ ਜੰਗਮ ਰੂਪ ਸਭ ਹੁਕਮੀ ਕੇ ਹੁਕਮ ਕਰਕੇ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਹੁਕਮ ਹੀ ਕਰਕੇ ਇਨ ਜੀਵੋਂ ਕੋ ਵਡਿਆਈ ਛੁਟਿਆਈ ਮਿਲਤੀ ਹੈ ਹੁਕਮੀ ਕੇ ਹੁਕਮ ਹੀ ਕਰਕੇ ਉਤਮ ਅਰੁ ਨੀਚ ਹੂਏ ਹੈਂ ਵਾ ਨੀਚ ਤੇ ਉਤਮ ਉਤਮ ਤੇ ਨੀਚ ਹੋਤੇ ਹੈਂ ਜਥਾ ਅੰਗ ਰਾਜਾ ਕਾ ਬੇਟਾ ਬੇਨੁ ਨੀਚ ਹੂਆ ਅਰੁ ਬਾਲਮੀਕ ਨੀਚੁ ਥਾ ਸੋ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕੇ ਹੁਕਮ ਸੇ ਰਾਮ ਜਪ ਕਰ ਉਤਮੁ ਭਇਆ ਔਰ ਲਿਖਾ ਹੂਆ ਜੋ ਦੁਖੁ ਸੁਖੁ ਕਾ ਲੇਖੁ ਹੈ ਸੋ (ਹੁਕਮੀ) ਪ੍ਰਮੇਸ੍ਵਰ ਕੇ ਹੁਕਮ ਸੇ (ਪਾਈਅਹਿ) ਭਾਵ ਭੋਗੀਤਾ ਹੈ ਇਕਨੋਂ ਕੋ ਹੁਕਮੀ ਕੇ ਹੁਕਮ ਕਰਕੇ ਹੀ ਆਤਮ ਪਦ ਕੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਰੂਪੁ ਬਖਸੀਸ ਮਿਲਤੀ ਹੈ। ਏਕ ਪਰਮਾਤਮਾ ਕੇ ਹੁਕਮ ਕਰਕੇ ਜਨਮ ਮਰਨ ਰੂਪ ਚੌਰਾਸੀ ਮੈ ਸਦਾ ਭ੍ਰਮਾਈਤੇ ਹੈਂ ਸੋ ਸਭ ਕੋਈ ਹੁਕਮ ਹੀ ਕੇ ਅੰਦਰ ਹੈ ਬ੍ਰਹਮਾ ਸੇ ਲੇ ਕਰ ਚੀਟੀ ਪ੍ਰਯੰਤ ਹੁਕਮ ਤੇ ਬਾਹਰ ਕੋਈ ਨਹੀਂ ਹੈ॥ ❀ਪ੍ਰਸ਼ਨ: ਜੇਕਰ ਹੁਕਮ ਮੈ ਹੀ ਹੈਂ ਤਾਂ ਮੈ ਏਹੁ ਕਰਤਾ ਹਾਂ ਅਰੁ ਏਹੁ ਕਰਾਂਗਾ ਸੋ ਜੀਉ ਐਸੇ ਕ੍ਯੋਂ ਕਹਿਤਾ ਹੈ ਅਰੁ ਸੋ ਅਹੰਤਾ ਮਮਤਾ ਕੈਸੇ ਛੁਟੈ॥ ਉੱਤਰ: ਸ੍ਰੀ ਮਤਿ ਭਾਗਵਤ ਪੁਰਾਣ ਵਿਖੇ ਏਹ ਕਥਾ ਹੈ ਏਕ ਅੰਗੁ ਨਾਮੁ ਧਰਮਾਤਮਾ ਰਾਜਾ ਥਾ ਤਿਸਕਾ ਬੇਟਾ ਬੇਨੁ ਨਾਮੁ ਕਰਕੇ ਹੂਆ ਪਿਤਾ ਕੇ ਮਰ ਜਾਣੇ ਬਾਦ ਜਬ ਵਹੁ ਗਾਦੀ ਪਰ ਬੈਠਾ ਤਬ ਅਪਨੀ ਪਰਜਾ ਕੋ ਕਹਣੇ ਲਗਾ ਕੇ ਤੁਮ ਮੇਰਾ ਹੀ ਭਜਨੁ ਕਰੋ ਅਰੁ ਮੈਨੂੰ ਹੀ ਪਰਮੇਸ੍ਵਰ ਜਾਣੋ ਸਿਧਾਂਤੁ ਇਹ ਹੈ ਕੇ ਸਭ ਪਰਜਾ ਕੋ ਅਪਨੇ ਜੋਰ ਕਰਕੇ ਧਰਮ ਸੇ ਰਹਤ ਕਰ ਦੀਆ ਰਿਖਿਓਂ ਨੇ ਸ੍ਰਾਪੁ ਦੇਕਰ ਮਾਰ ਦੀਆ। ਅਰੁ ਬਾਲਮੀਕ ਰਸਤਾ ਮਾਰਨੇ ਵਾਲਾ ਪ੍ਰਸਿਧ ਹੀ ਹੈ ਜੋ ਮਰਾ ਮਰਾ ਜਪਕੇ ਉਤਮ ਹੋ ਗਿਆ।

ਨਾਨਕ ਹੁਕਮੈ ਜੇ ਬੁਝੈ ਤ ਹਉਮੈ ਕਹੈ ਨ ਕੋਇ ॥੨॥  

नानक हुकमै जे बुझै त हउमै कहै न कोइ ॥२॥  

Nānak hukmai je bujẖai ṯa ha▫umai kahai na ko▫e. ||2||  

O Nanak, one who understands His Command, does not speak in ego. ||2||  

ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਕਹਤੇ ਹੈਂ ਹੇ ਸਿਧੋ ਜੇਕਰ ਹੁਕਮ ਕੋ ਬੂਝੇ ਤਾਂ ਕੋਈ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸੇ (ਹਉਮੈ) ਹੰਕਾਰ ਕੇ ਬਚਨ ਨਹੀਂ ਕਹਤਾ ਕਿ ਮੈਨੇ ਏਹਿ ਕੀਆ ਅਰੁ ਏਹਿ ਕਰਾਂਗਾ ਸਭ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਕੀ ਆਗ੍ਯਾ ਹੀ ਮਾਨੇਗੇ॥ ❀ਪ੍ਰਸ਼ਨ: ਜਿਸ ਕਾ ਐਸਾ ਹੁਕਮ ਹੈ ਉਸ ਕਾ ਬਲੁ ਕਿਤਨਾਕੁ ਹੈ ਕਿ੍ਯੋਂਕਿ ਹੁਕਮੁ ਜੋਰ ਸੇ ਚਲਤਾ ਹੈ॥ ਉੱਤਰ:

ਗਾਵੈ ਕੋ ਤਾਣੁ ਹੋਵੈ ਕਿਸੈ ਤਾਣੁ ॥   ਗਾਵੈ ਕੋ ਦਾਤਿ ਜਾਣੈ ਨੀਸਾਣੁ ॥   ਗਾਵੈ ਕੋ ਗੁਣ ਵਡਿਆਈਆ ਚਾਰ ॥   ਗਾਵੈ ਕੋ ਵਿਦਿਆ ਵਿਖਮੁ ਵੀਚਾਰੁ ॥   ਗਾਵੈ ਕੋ ਸਾਜਿ ਕਰੇ ਤਨੁ ਖੇਹ ॥   ਗਾਵੈ ਕੋ ਜੀਅ ਲੈ ਫਿਰਿ ਦੇਹ ॥   ਗਾਵੈ ਕੋ ਜਾਪੈ ਦਿਸੈ ਦੂਰਿ ॥   ਗਾਵੈ ਕੋ ਵੇਖੈ ਹਾਦਰਾ ਹਦੂਰਿ ॥  

गावै को ताणु होवै किसै ताणु ॥   गावै को दाति जाणै नीसाणु ॥   गावै को गुण वडिआईआ चार ॥   गावै को विदिआ विखमु वीचारु ॥   गावै को साजि करे तनु खेह ॥   गावै को जीअ लै फिरि देह ॥   गावै को जापै दिसै दूरि ॥   गावै को वेखै हादरा हदूरि ॥  

Gāvai ko ṯāṇ hovai kisai ṯāṇ.   Gāvai ko ḏāṯ jāṇai nīsāṇ.   Gāvai ko guṇ vaḏi▫ā▫ī▫ā cẖār.   Gāvai ko viḏi▫ā vikẖam vīcẖār.   Gāvai ko sāj kare ṯan kẖeh.   Gāvai ko jī▫a lai fir ḏeh.   Gāvai ko jāpai ḏisai ḏūr.   Gāvai ko vekẖai hāḏrā haḏūr.  

Some sing of His Power-who has that Power?   Some sing of His Gifts, and know His Sign and Insignia.   Some sing of His Glorious Virtues, Greatness and Beauty.   Some sing of knowledge obtained of Him, through difficult philosophical studies.   Some sing that He fashions the body, and then again reduces it to dust.   Some sing that He takes life away, and then again restores it.   Some sing that He seems so very far away.   Some sing that He watches over us, face to face, ever-present.  

ਉਸ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਕੇ ਸਮੱਗ੍ਰ (ਤਾਣੁ) ਬਲੁਕੋ (ਕੋਗਾਵੈ) ਕੌਣ ਗਾਇ ਸਕਤਾ ਹੈ ਜਬ ਕਿਸੀ ਮੈ ਐਸਾ ਬਲੁ ਹੋਵੈ ਤੌ ਗਾਇ ਸਕਤਾ ਹੈ ਔਰ (ਨੀਸਾਣੁ) ਪ੍ਰਗਟ ਅਰਥਾਤ ਇਦੰ ਕਰਕੇ ਉਸ ਕੀ ਦਾਤ ਕੋ ਕੌਨ ਜਾਨ ਸਕਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਤੇ ਉਸ ਕੇ ਬਲ ਕੋ ਕੌਣ ਜਾਣੈ ਅਰੁ ਉਸ ਕੇ ਗੁਣਾ ਕੋ ਪੁਨਾ ਵਡਿਆਈਆ ਕੌ (ਚਾਰ) ਚਾਰੇ ਵੇਦ ਕਥਨ ਕਰਤੇ ਹੈਂ ਪਰੁ ਅੰਤੁ ਨਹੀ ਪਾਵਤੇ ਹੈਂ ਤਿਸ ਕੇ ਬਲ ਕੋ ਕੌਣੁ ਗਾਇ ਸਕਤਾ ਹੈ। ਜਿਸਕੀ ਵੇਦਾਂਤਾਦੀ ਵਿੱਦ੍ਯਾ ਕਾ ਵਿਚਾਰੁ ਵੱਡਾ (ਵਿਖਮੁ) ਕਠਨੁ ਹੈ ਤਿਸ ਕੇ ਬਲ ਕੋ ਕੌਨੁ ਗਾਇ ਸਕਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਇਨ ਜੀਵੋਂ ਕੇ (ਤਨ) ਸਰੀਰ (ਸਾਜ) ਬਨਾਇ ਕਰਕੇ ਫਿਰ (ਖੇਹ) ਨਾਸ ਕਰ ਦੇਤਾ ਹੈ ਵਾ ਜੈਸੇ (ਖੇਹ) ਪ੍ਰਿਥਵੀ ਆਦਿ ਤਤੋਂ ਸੇ ਇਨ ਸਰੀਰੋਂ ਕੋ ਸਾਜਣਾ ਕਰਤਾ ਹੈ ਤਿਸ ਕੇ ਬਲ ਕੋ ਕੌਨੁ ਗਾਇ ਸਕਤਾ ਹੈ ਸੂਖਮ ਰੂਪੁ ਜੀਵੁ ਜਿਸ ਕੀ ਸੱਤਾ ਕੋ ਪਾਇਕੇ ਇਸ ਸਥੂਲ ਸਰੀਰ ਕੋ ਲਈ ਫਿਰਤਾ ਹੈ ਵਾ ਇਸ ਸਰੀਰ ਮੈ ਸੇ ਜੀਵ ਨਿਕਾਲ ਲੇਤਾ ਹੈ ਔਰੁ ਜੋ ਸਰੀਰ ਮੇ ਜੀਵ ਪਾਇ ਦੇਤਾ ਹੈ ਤਿਸ ਕੇ ਬਲ ਕੋ ਕੌਨ ਗਾਇ ਸਕਤਾ ਹੈ ਅਰੁ ਜੋ ਜਾਨਨੇ ਸੇ ਔਰ ਦੇਖਨੇ ਸੇ ਦੂਰ ਹੈ ਤਿਸ ਕੇ ਬਲ ਕੋ ਕੌਨੁ ਗਾਇ ਸਕਤਾ ਹੈ ਜੇਕਰ (ਹਾਦਰਾ ਹਦੂਰਿ) ਹਾਜਰ ਹਜੂਰ ਭਾਵ ਪ੍ਰਗਟ ਦੇਬੇ ਤੋ ਤਿਸ ਕੇ ਬਲ ਕੋ ਕੋਈ ਗਾਇ ਸਕਤਾ ਹੈ॥ ❀ਅਬ ਦੂਸਰਾ ਅਰਥ ਕਹਤੇ ਹੈਂ (ਕੋ) ਕੋਈਕ ਪੁਰਾਣੋ ਵਾਲੇ ਅਕਾਲ ਪੁਰਖ ਕੇ ਬਲ ਕੋ ਜਿਸ ਹਕੁ ਉਨਕੋ ਬੁਧਿ ਕਾ ਬਲੁ ਹੋ ਮਧੁ ਕੋਟਭਾਦਿ ਬਧ ਪ੍ਰਸੰਗ ਲਿਖ ਕਰਕੇ ਗਾਵਤੇ ਹੈਂ ਕੋਈ ਪੰਚ ਰਾਤ੍ਰਿ ਮਤਵਾਲੇ ਨਾਰਦਾਦਿ ਹਾਥ ਪਾਉਂ ਨੇਤ੍ਰਾਦਿਕ ਅਮੋਲਕ ਵਸਤੂ ਤਿਸ ਕੀ ਦਾਤ ਪ੍ਰਗਟ ਜਾਨ ਕਰ ਗਾਉਤੇ ਹੈਂ। ਕੋਈ ਸਾਂਖ ਸ਼ਾਸਤ੍ਰ ਮਤ ਵਾਲੇ ਰਜ ਤਮ ਸਤ ਗੁਨੋਂ ਦ੍ਵਾਰਾ ਮਹੱਤਤ੍ਵਾਦਿ ਰਚ ਕਰ ਪਾਲਨਾ ਸੰਘਾਰ ਕਰਤਾ ਹੈ ਇਸ ਵਡਿਆਈ ਔਰ (ਆਚਾਰ) ਕਰਮਾਂ ਕੋ ਗਾਉਤੇ ਹੈਂ॥ ਕੋਈ ਨੈਯਾਇਕ ਕਠਨ ਵਿੱਦ੍ਯਾ ਕੋ ਵਿਚਾਰ ਵਿਚਾਰ ਕਰ ਭਗਵੰਤ ਕੇ ਬਲ ਕੋ ਗਾਵਤੇ ਹੈਂ। ਕੋਈ ਕਾਲਵਾਦੀ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਸਰੀਰ ਕੋ ਰਚ ਕਰ ਨਾਸ ਕਰਤਾ ਹੈ ਐਸੇ ਸਮੇਂ ਕੋ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜਾਨ ਕਰ ਪ੍ਰਭੂ ਕੇ ਬਲ ਕੋ ਗਾਵਤੇ ਹੈਂ। ਕੋਈ ਜੋ ਮੀਮਾਂਸਕ ਹੈਂ ਸੋ ਕਰਮਾਨੁਸਾਰ ਜੀਵ ਸੇ ਈਸ੍ਵਰ ਦੇਹਿ ਲੇ ਲੇਤਾ ਹੈ ਔਰ ਕਰਮਾਨੁਸਾਰ ਦੂਸਰੀ ਦੇਹਿ ਦੇ ਦੇਤਾ ਹੈ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਕਰਮੋਂ ਕੀ ਪ੍ਰਧਾਨਤਾ ਸੇ ਪ੍ਰਭੂ ਕੇ ਬਲ ਕੋ ਗਾਵਤੇ ਹੈਂ ਕੋਈ ਜੋ ਪਾਤੰਜਲੀ ਹੈਂ ਸੋ ਜਪਨੇ ਸੇ ਔਰ ਦੇਖਨੇ ਸੇ ਦੂਰ ਜਾਨ ਕਰ ਪ੍ਰਭੂ ਕੇ ਬਲ ਕੋ ਗਾਵਤੇ ਹੈਂ। ਕੋਈ ਜੋ ਵੇਦਾਂਤੀ ਹੈ (ਹਾਦਰਾ ਹਦੂਰਿ) ਅਤੀ ਸਾਮੀਪ ਭਾਵ ਪ੍ਰਤੱਖ ਆਪਨਾ ਸਰੂਪੁ ਜਾਨ ਕਰ ਅਦ੍ਵੇਤ ਭਾਵਨਾ ਸੇ ਗਾਉਂਤੇ ਹੈਂ॥ ❀ਪ੍ਰਸ਼ਨ: ਐਸੇ ਬਲੀ ਕੀ ਕਥਾ ਕਿਤਨੀਕੁ ਹੈ॥ ਉੱਤਰ: